Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam có gì đặc biệt Chi Tiết

Bí kíp Hướng dẫn Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam có gì đặc biệt quan trọng 2022


Bạn đang tìm kiếm từ khóa Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam có gì đặc biệt quan trọng 2022-02-28 08:32:04 san sẻ Bí kíp về trong nội dung bài viết một cách 2021.








1. Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh


Xuân Quỳnh là một nữ thi sĩ có phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ độc lạ và rất khác nhau. Những sáng tác của nhà thơ vừa mang nét mạnh mẽ và tự tin, táo bạo lại vừa đằm thắm, thiết tha. Xuân Quỳnh đã góp phần cho nền thơ Việt Nam thật nhiều tập thơ hay và ý nghĩa. Trong số đó phải kể tới những tập thơ: Hoa dọc chiến hào (1968), Sân ga chiều em đi (1984), Bài thơ Sóng là một trong những bài thơ hay và rực rỡ nhất.




  • 1. Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

  • 2. Cảm nhận khổ 5, 6 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

  • 3. Bình giảng khổ 5 và 6 bài thơ Sóng

  • 4. Phân tích khổ thơ 5, 6 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh và liên hệ đến khổ cuối bài Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử

  • Video tương quan


Sóng được Xuân Quỳnh sáng tác vào năm 1967 trong những ngày kháng chiến chống Mỹ đang trình làng ác liệt. Bài thơ nhằm mục tiêu bày tỏ nỗi nhớ nhung và khát vọng trong tình yêu của người phụ nữ. Đó cũng là những tình cảm đẹp tươi nhằm mục tiêu trao tặng cho những người dân mình yêu. Điều này được thể hiện rõ ràng nhất trong hai khổ thơ năm và sáu của bài thơ:


Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương


Nói về tình yêu có thật nhiều nhà thơ lấy những hình ảnh rất khác nhau để biểu trưng cho thứ tình cảm ấy và Xuân Quỳnh đã lựa chọn hình tượng Sóng để biểu thị cho tình yêu xuyên thấu trong bài thơ. Sóng là hiện thân cho tình yêu, cho những người dân con gái đang yêu thương. Sóng cũng mang lại nhiều cung bậc cảm xúc cho những người dân đọc. Hình tượng sóng trong hiện thực mà toàn bộ chúng ta thường thấy nó cũng thế, có thật nhiều những trạng thái rất khác nhau, thậm chí còn là một đối ngược nhau như: Dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng lẽ. Nhờ vào những liên tưởng về hình tượng con sóng mà toàn bộ chúng ta thấy được những đặc trưng của tình yêu đôi lứa mà được biểu lộ đa phần bằng nỗi nhớ:


Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ


Bằng việc tái diễn hai lần từ con sóng và đi kèm theo với nó là những vị trí rất khác nhau. Sóng trên mặt nước là con sóng ở bề nổi phía trên mà người ta trọn vẹn có thể thuận tiện và đơn thuần và giản dị thấy được còn sóng dưới lòng sâu là những con sống ngầm dưới mặt việt nam khó lòng trọn vẹn có thể biết được. Như ta đã biết sóng là biểu trưng cho tình yêu, cho nỗi nhớ. Trong tình yêu, khi người ta xa cách nhau thường đem lại sự nhớ nhung tha thiết. Có những người dân đem nỗi nhớ nhung đó giấu trong tâm, không thổ lộ với ai và cũng luôn có thể có những người dân họ bày tỏ, biểu lộ nỗi nhớ đó ra bên phía ngoài. Chúng ta trọn vẹn có thể thuận tiện và đơn thuần và giản dị thấy được sóng là một hình ảnh hàm súc, gợi tả, quyến rũ và cũng là nét rực rỡ trong phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ của Xuân Quỳnh.


Sóng là hình ảnh biểu trưng trạng thái không ổn định định của tình yêu. Xuân Quỳnh đã bày tỏ nỗi nhớ trong tình yêu bằng hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng Ôi con sóng nhớ bờ, sóng còn là một hình tượng cho những người dân con gái trong tình yêu khi nhớ về người con trai đó là bờ. Sóng và bờ là hai hình ảnh sóng đôi nhau ngoài đời thực, con sóng dù có ra đi tới mấy cũng trở về với bờ. Khi rời xa nhau thì sự nhớ nhung lại trỗi dậy mạnh mẽ và tự tin đến nỗi Ngày đêm không ngủ được. Nỗi nhớ thường trực trở thành sự thao thức đến nỗi không ngủ. Đến đây ta trọn vẹn có thể thấy được sự quen thuộc mà những ai này đã và đang yêu thương đều từng trải qua. Không chỉ sử dụng hình ảnh ẩn dụ mà Xuân Quỳnh còn biểu lộ trực tiếp:


Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức


Từ sóng với bờ đã chuyển sang thành anh với em. Anh với em giống với con sóng và bờ kia, cũng tiềm ẩn những cung bậc cảm xúc như vậy đó là nỗi nhớ trong em cũng không thua kém gì với sóng. Nếu như sóng ngày đêm không ngủ, thao thức thì em ở một Lever cao hơn nữa đó là thức ở chính trong giấc mơ của tớ. Ý nói rằng dù thức hay ngủ thì nỗi nhớ vẫn xâm chiếm. Nỗi nhớ ấy còn được nhấn mạnh vấn đề hơn thế nữa trong bốn câu tiếp theo:


Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương


Tác giả đã sử dụng phép trái chiều giữa Bắc và Nam, giữa xuôi và ngược để thể hiện nỗi nhớ và tình yêu tha thiết của cô nàng với chàng trai. Thông thường người ta thường nói xuôi Nam, ngược Bắc nhưng Xuân Quỳnh đã nói ngược lại qua này đã cho toàn bộ chúng ta biết tình yêu không theo một quy luật chủ thể, trọn vẹn có thể đi ngược lại với thực tiễn. Có thể nói dù ở bất kể đâu, dù có muôn vàn những trở ngại, cách trở thì người con gái ấy vẫn thủy chung, son sắt một lòng với những người mình yêu thương.


Đoạn thơ thể hiện những tâm tình xao xuyến, trăn trở đi kèm theo với những nồng nhiệt say mê của người con gái trong tình yêu. Qua này cũng thể hiện nỗi khát vọng tình yêu, khát khao được yêu thương được nếm trải những cung bậc tình yêu trong môi trường sống đời thường của nhà thơ.



2. Cảm nhận khổ 5, 6 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh



Sóng của Xuân Quỳnh (1942-1988) là một bài thơ tình rất đẹp. Vẻ đẹp của một tâm hồn khao khát yêu thương trong mối tình đầu rạo rực của thiếu nữ. Vẻ đẹp của nhạc; nhạc của lòng cũng là nhạc của thơ, nhạc của sóng reo, sóng vỗ. Vẻ đẹp của men say tình ái được cất lên thành lời ca ngọt ngào, tha thiết biết bao:


Con sóng dưới lòng



Hướng về anh một phương.


Hình tượng sóng đầy thi vị. Bất cứ ở đâu, dù ở dưới lòng sâu hay ở trên mặt nước, thì sóng vẫn nhớ bờ. Dù cả trong thời gian ngày và trong đêm dài vắng vẻ, sóng vẫn không ngủ được. Các động từ vị ngữ: nhớ bờ, không ngủ được đã được nữ sĩ dùng rất đắt, tinh xảo và biểu cảm, đem lại cho ta bao cảm xúc đẹp về tình yêu:


Con sóng dưới lòng sâu


Con sóng trên mặt nước


Ôi con sóng nhớ bờ


Ngày đêm không ngủ được.


Nỗi nhớ ấy rất mãnh liệt. Dù ở không khí nào dưới lòng sâu hay trên mặt nước, dù ở thời hạn nào ngày cũng như đêm, sóng vẫn nhớ, sóng vẫn bồn chồn, thao thức không ngủ được. Lấy không khí và thời hạn để đo nỗi nhớ của em, tác giả đã thể hiện một cách thâm thúy một tâm hồn luôn luôn trăn trở, khao khát được yêu thương. Sóng đã được nhân hóa mang hồn em và tình em. Từ cảm ôi xuất hiện trong đoạn thơ như một tiếng lòng chấn động rung lên: Ôi con sóng nhớ bờ.


Từ hiện tượng kỳ lạ sóng vỗ xôn xao suốt đêm ngày trên đại dương, nữ sĩ liên tưởng đến tình cảm của thiếu nữ:


Lòng em nhớ đến anh


Cả trong mơ còn thức.


Cả trong mơ và cả lúc còn thức, trong thực và trong mộng, em vẫn nhớ đến anh. Hình bóng chàng trai người tình đã choán ngợp tâm hồn cô nàng. Yêu là yếu tố hòa nhập hai tâm hồn. Sóng trên đại dương là hình tượng cho việc sống muôn đời, cũng như tình yêu của em so với anh mãi mãi là nỗi khao khát nhớ thương, mong đợi, trong không khí, trong thời hạn, và cả trong mơ còn thức. Xuân Quỳnh đã có một cách nói mới mẻ, một cách diễn đạt độc lạ và rất khác nhau khi thể hiện nỗi nhớ trong tình yêu, của em. Ta hãy trở về với ca dao:


Nhớ ai em những khóc thầm


Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa.


Hay:


Nhớ ai bổi hổi bồi hồi


Như đứng đống lửa, như ngồi đống than.


Hay:




Nhớ ai nhớ mãi thế này?


Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn.


Qua đó, ta mới cảm thấy cái ý vị đậm đà của ngôn từ, cái cảm xúc nồng cháy của tâm hồn thiếu nữ: Lòng em nhớ đến anh Cả trong mơ còn thức.


Tình yêu luôn luôn trái chiều với bao thử thách, trong số đó có sự cách trở vế thời hạn và không khí. Sự cách trở ấy đã làm cho tâm hồn thiếu nữ, tâm hồn em thêm đẹp, đinh ninh lời thề nguyền trăm năm một chữ đồng đến xương (Truyện Kiều). Lứa đôi rất mất thời hạn rồi, với sức mạnh mẽ của tình yêu, họ quyết tâm vượt qua mọi thử thách tam tứ núi cũng trèo, ngũ lục sông cũng lội, thất bát đèo cũng qua để được sống dưới một mái ấm niềm hạnh phúc đời đời bên nhau. Với em thì dù đi đâu, dù có lên thác xuống ghềnh, dẫu xuôi về phương Bắc dẫu ngược phương Nam trong bom đạn thời cuộc chiến tranh chống Mĩ (1967), lòng em vẫn khuynh hướng về anh một phương, khuynh hướng về anh, người mà em thương nhớ, đợi chờ:


Nơi nào em cũng nghĩ


Hướng về anh một phương.


Các điệp ngữ: dẫu xuôi về, dẫu ngược về, phương (phương Bắc, phương Nam, một phương) đã link với những từ ngữ: Em cũng nghĩ, khuynh hướng về anh làm cho niềm tin đợi chờ trong tình yêu được xác lập môt cách mạnh mẽ và tự tin. Chữ một trong câu thơ khuynh hướng về anh một phương đã thể hiện một tình yêu sắt son thủy chung.


Có thể nói, đoạn thơ trên đấy là một âm vang của tiếng sóng, là một khúc tâm tình của thiếu nữ trăn trở, khát khao được yêu thương gắn bó. Trái tim của thiếu nữ nồng hậu và đằm thắm biết bao! Sóng nhớ bờ, em nhớ anh là quy luật muôn đời của tự nhiên, của sự việc sống và tình yêu. Xuân Quỳnh đã viết nên những vần thơ ngũ ngôn có nhạc điệu ngân vang tha thiết, có hình tượng sóng và hình tượng em rất đẹp. Các ẩn dụ và liên tưởng đầy tính nhân văn. Cấu trúc tuy nhiên hành (câu 1 với 2, câu 3, 4 với câu 7, 8) và những điệp ngữ (sóng dẫu về, phương) đã tạo ra âm điệu triền miên, liên hồi như tiếng sóng vỗ xôn xao, bồi hồi trong tâm em.


Yêu là chết ở trong tâm một ít? Không! Với Xuân Quỳnh, thì tình yêu là khát vọng đã làm cho thiếu nữ hồn hậu hơn, cao quý hơn. Bởi lẽ:


Tình yêu là thế,em ơi!


Hai người mà hóa một người trăm năm


Lạ chưa? Tố Hữu



3. Bình giảng khổ 5 và 6 bài thơ Sóng


Đề tài tìnhyêulà một đề tài đã khiến chorất nhiều thế hệ nhà văn, nhà thơ tốn nhiều giấy mực. Viết về tình yêu, thì điều nhất là viết về nỗi nhớ, sự thủy chung trong tình yêu, nhưng có lẽ rằng một nhà thơ nữ viết về tình yêu của chính những người dân phụ nữ thì ít thấy. Nhưng Xuân Quỳnh đã làm được điều này qua bài thơSóng một bài thơ tình hay nhất trong sự nghiệp của chị.



Khi nhắc về tình yêu, người ta không thể không nhắc tới nỗi nhớ và sự thủy chung nên trongSóngchị đã dành riêng cho nỗi nhớ và sự thủy chung một phần khá quan trọng trong hai khổ thơ:


Con sóng dưới lòng sâu


.


Hướng về anh một phương


Khi nhắc tới Xuân Quỳnh, người đọc thườngnhắc tới mộtgiọng thơ nồng hậu, thiết tha lúc nào thì cũng khao khát và ngập tràn thương yêu. Tình yêu trong thơ chị lúc nào thì cũng cồn cào, thâm thúy và mạnh mẽ và tự tin, nhưng cũng không kém phần dịu dàng êm ả nữ tính. Sóng được chị viết vào năm 1967 khi chị còn rất trẻ với mộttâm hồncòn đầyrạo rực yêu thương và tình yêu. Bài thơ được in trong tập thơHoa dọc chiến hào. Hai khổ thơ mà ta bình giảngtrên nằm ở vị trí phần giữa bài thơ, nó nói lên nỗi nhớ nhung của tình yêu và sự thủy chung. Hình tượng xuyên thấu bài thơ vẫn là hình tượng Sóng sóng ở đây được Xuân Quỳnh gửi vào đó cả tâm hồn người con gái khi đang yêu thương. Mượn sóng để nói tới việc người phụ nữ và tình yêu của phụ nữ, đấy là việc Xuân Quỳnh đã từng làm trongThuyền và biển. Nhưng ở trong hai khổ thơ nàySónglà sóng của nhớ nhung, chung thủy.


Ngay khổ thơ thứ nhất, Xuân Quỳnh với cách sử dụng điệp cấu trúc, điệp từcon sóng và cách sử dụng tương quan trái chiều dưới lòng sâu, trái chiều với trên mặt nước đã miêu tả hai con sóng ở hai vị trí rất khác nhau nhưng chúng cùng mang một nỗi nhớ bờ. Tương quan đốilập được nói ở trên khiến người đọc cảmnhận nỗi nhớ ấy như mạnh mẽ và tự tin, da diết hơn, nỗi nhớ ấy không chỉhiện hữu trên mặt nước mà còn ở chiều sâu từng mét nước. Hình như con sóng mang nỗi nhớ tràn ngập trong suốt bản thân mình. Nỗi nhớ như thấm đẫm trên từng ngọn sóng tới chân sóng. Bởi vì sóng là hiện thân của người con gái, là hiện thân của tình yêu mãnh liệt của người con gái nên ở đây ta trọn vẹn có thể hiểu nỗi nhớ cũng đang tràn ngập trong tâm người con gái, nó hiện hữu qua khuôn mặt buồn nhớ qua tâm trạng sầu nhớ.


Câu thơ thứ ba cất lên như một tiếng thốt của tâm trạng: Ôi con sóng nhớ bờ. Phải nhớ thương nhiều lắm, nỗi nhớ phải da diết, nồng nàn lắm thì mới có thể trọn vẹn có thể thốt lên, mới trọn vẹn có thể gọi thành tên như vậy. Từ Ôi là từ cảm thán được nhà thơ đưa lên đầu câu thơ càng khiến tứ thơ thêm mềm mại và mượt mà như tâm hồn người con gái:


Con sóng dưới lòng sâu


Con sóng trên mặt nước


Ôi con sóng nhớ bờ


Xuân Quỳnh đã nhân hóa hình ảnh sóng khiến sóng như một con người rõ ràng với những diễn biến tâm trạng sinh động. Chính vì vậy, nỗi nhớ của người phụ nữ qua hình ảnh sóng nhớ bờ càng đậm nét. Vẫn với cách nhân hóa hình tượng sóng ở câu thơ thứ tư, Xuân Quỳnh đã đem tới một ý thơ mới mẻNgày đêm không ngủ được. Trạng từ chỉ thời hạn ngày đêm cùng với đại từ phủ định không đã góp thêm phần miêu tả một nỗi nhớ dai dẳng, khôn nguôi luôn luôn thường trực cả trong thời gian ngày và đêm. Có lẽ khi tình yêu đến, khi nỗi nhớ trong tình yêu ngập tràn trong tâm, thì nó lại là yếu tố không khó hiểu.


Nếu như ở khổ thơ này, nỗi nhớ của người phụ nữ trong tình yêu được gián tiếp gửi gắm qua hình tượng con sóng, thì ở hai câu cuối Xuân Quỳnh đã chính thức cất lên tiếng nói nhớ nhung:Lòng em nhớđến anh/ Cả trong mơ còn thức.Sóng không ngủ được ở trên, đến đây trọn vẹn trọn vẹn có thể hiểu là ngườicon gái không ngủ được. Nỗi nhớ ở đây một lần nữa được tràn ngập trong tâm người con gái nó hiển hiện trong cả lúccó nhận thức và cả trong vô thức lúc mơ. Khổ thơ nói tới nỗi nhớ, nhưng cũng góp thêm phần miêu tả một tình yêu thâm thúy mãnh liệt với nhớ nhung là biểu lộ rõ ràng nhất của tình yêu. Khổ thơ tiếp theo:


Dẫu xuôi về phương Bắc


Dẫu ngược về phương Nam


Nơi nào em cũng nghĩ


Hướng về anh một phương.


Một lần nữa giải pháp điệp cấu trúc, cách sử dụng tương quan trái chiều được Xuân Quỳnh tận dụng để nói tới sự thủy chung trong tình yêu. Dẫu là một từ có tính chất phủ định dù có xa xôi cáchtrở, dù cách xa với những miền đất xatắp phương Bắc hay phương Nam thìtrong lòng con sóng chỉ có một phương là bến bờ, còn trong tâm người phụ nữ thì chỉ có một phương hướng tới đó đó là tình yêu của tớ, đó chính làngườiyêu. Thủy chunglà một đặc tính đặc biệtvà hết sứccần thiếttrong tình yêu, nó cũng là yếu tố lưu ý của những người dân phụ nữ Việt Nam. Khisử dụng cụm từnơi nào, Xuân Quỳnh đã như cất lên lời nguyện suốt đời chung thủy với tình nhân, với anh. Nếu như xuôi về phương Bắc, ngược về phương Nam là con phố thực tiễn nối những vùng đất thì Hướng về anh một phương là con phố gắn liên kết hai trái tim con người đang tràn ngập yêu thương.


Với hai khổ thơ, Xuân Quỳnh một lần nữa khắc họa tình yêu người phụ nữ. Cách sử dụng những giải pháp tu từ, trái chiều, tương phản, điệp, cách sử dụng từ cảm thán và cách mượn hình tượng sóng đã góp thêm phần tạo ra thành công xuất sắc cho tác phẩm. Với thànhcông của tớ,Sóngluôn xứng danh là bài thơ tình được mọi thế hệ thanh niên yêu thích.


4. Phân tích khổ thơ 5, 6 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh và liên hệ đến khổ cuối bài Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử


Tình yêu là đề tài đầy ma lực với bao ngòi bút thơ ca, là cung đàn muôn điệu làm rung động bao trái tim yêu để từ đó ngân lên thành lời thơ quả đât. Mỗi một nhà thơ đều phải có những cảm nhận rất khác nhau về tình yêu: một Tago đầy triết lý ngụ ngôn; một Puskin nồng nàn và hùng vĩ, một Xuân Diệu rạo rực, đắm say, vồ vập; một Hàn Mặc Tử say đắm mà bơ vơ Và đến với bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh ta lại phát hiện một cảm xúc tình yêu đầy trăn trở khát khao của một tâm hồn người phụ nữ luôn da diết trong khát vọng niềm hạnh phúc bình dị đời thường. Đặc biệt, trong bài thơ, hai khổ thơ 5 và 6 nói về nỗi nhớ và sự thủy chung trong tình yêu để lại trong tâm người đọc những ấn tượng thâm thúy.




Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ nữ tiêu biểu vượt trội nhất của thế hệ những nhà thơ trẻ trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên tươi tắn vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng niềm hạnh phúc bình dị đời thường. Sóng là bài thơ tình yêu rực rỡ của Xuân Quỳnh, in trong tập Hoa dọc chiến hào. Đoạn thơ trên là khổ 5-6 của bài thơ Sóng tình yêu gắn sát với nỗi nhớ và lời thề thuỷ chung.


Hàn Mặc Tử sẽ là hiện tượng kỳ lạ lạ nhất của trào lưu Thơ mới với sức sáng tạo mãnh liệt và phong phú chủng loại. Đây thôn Vĩ Dạ in trong tập Đau thương, là thi phẩm xuất sắc của thơ Việt Nam tân tiến. Khổ thơ trên nằm ở vị trí đoạn kết của bài thơ: tình yêu và nỗi mong đợi khắc khoải.


Khổ thơ thứ năm là khổ thơ đặc biệt quan trọng nhất trong bài thơ Sóng chính vì nó có sáu câu. Hình như nỗi nhớ không thể đong đầy trong bốn dòng thơ ngắn ngủi nên Xuân Quỳnh đã chắp bút thêm hai câu thơ nữa để cân đối nỗi nhớ cháy bỏng mãnh liệt của trái tim người phụ nữ khi yêu. Bằng thủ pháp nhân hóa và ẩn dụ, nhà thơ mang lại cho nguời đọc nỗi nhớ của sóng về bờ đồng thời cũng là nỗi nhớ của em về anh.


Tình yêu luôn gắn sát với nỗi nhớ bởi nỗi nhớ đó là giai điệu là hợp âm chủ yếu của tình yêu. Thơ xưa nói nhất nhật bất kiến như tam thu hề (một ngày không gặp mà ngỡ như đã ba năm); trong tình yêu, nỗi nhớ là thước đo khoảng chừng cách nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời (Chinh phụ ngâm); tình yêu có khi muốn quên lại càng nhớ: Nói rằng quên, có dễ quên/ Mỗi chiều em đứng bên hiên nhớ chàng (Thanh Tâm). Với Xuân Quỳnh, nỗi nhớ người mình yêu ngập tràn khắp nẻo.


Con sóng dưới lòng sâu


Con sóng trên mặt nước


Ôi con sóng nhớ bờ


Ngày đêm không ngủ được


Lòng em nhớ đến anh


Cả trong mơ còn thức


Hai câu thơ với hình thức lặp cấu trúc con sóng con sóng quyện hòa cùng nghệ thuật và thẩm mỹ đối dưới lòng sâu trên mặt nước tạo ra sự điệp trùng của những con sóng với nhiều dạng thức rất khác nhau:


Con sóng dưới lòng sâu


Con sóng trên mặt nước


Sóng không riêng gì có kinh hoàng dịu êm; ồn ào lặng lẽ mà sóng còn hiện hữu dưới lòng sâu (sóng ngầm chiều sâu) , trên mặt nước (sóng nổi chiều rộng). Có con sóng kinh hoàng tung bọt trắng xóa trên mặt biển ngày đêm gào thét cùng đại dương nhưng cũng luôn có thể có con sóng lặng lẽ đi ngầm dưới lòng sâu, không tồn tại ai thấy nó, khó ai cảm nhận được về nó, chỉ riêng nó mới hiểu mình đang cồn cào. Cả hai kết thích phù hợp với nhau làm ra sự phong phú chủng loại của sóng biển. Đó cũng là nỗi nhớ của sóng, của em vừa có chiều sâu vừa có chiều rộng. Sóng là em, em là sóng. Cũng như sóng kia, tâm hồn em cũng vô vàn những phức tạp khó hiểu. Xuân Quỳnh vô cùng tinh xảo khi mượn một hình tượng rất động để ẩn dụ cho nỗi niềm của người phụ nữ khi yêu.


Hai câu sau diễn tả nỗi nhớ của sóng, dù sóng trên mặt nước hay sóng dưới lòng sâu thì cả hai đều nhớ bờ, đều hướng về phía bờ:


Ôi con sóng nhớ bờ


Ngày đêm không ngủ được


Thì ra là con sóng nhớ bờ. Bờ là đích đến ở đầu cuối của sóng. Vì nhớ bờ mà nó mặc kệ cả không khí to lớn vô biên, mặc kệ cả thời hạn ngày đêm để vươn tới bờ. Sóng cồn cào nhớ nhung và khao khát gặp bờ đến độ không ngủ được. Nỗi nhớ từ này cũng trùm lên mọi không khí dưới lòng sâu trên mặt nước; trùm lên mọi thời hạn ngày đêm.


Hình như bốn câu thơ không thể chuyên chở hết được nỗi nhớ đang dâng trào nên Xuân Quỳnh đã thêm hai câu thơ nữa vào khổ thứ năm để hoàn thiện giai điệu ấy của nỗi nhớ. Ấy là lúc mà hình tượng em hiện ra với nỗi lòng nồng nàn, do dự, bồn chồn, thao thức:


Lòng em nhớ đến anh


Cả trong mơ còn thức


Xuân Quỳnh xao xuyến nhận ra sự tương tự kỳ diệu giữa một hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên vĩnh hằng của trời đất với những trạng thái cảm xúc của tình yêu luôn dào dạt trong tâm mình. Nếu sóng nhớ bờ thì em nhớ anh đó là quy luật của tình yêu muôn thuở. Nỗi nhớ không riêng gì có xuất hiện trong thời hạn được ý thức (khi chưa ngủ ) mà còn gắn với tiềm thức thời hạn trong mơ (ngủ vẫn nhớ nhung). Như vậy trọn vẹn có thể nói rằng đấy là một nỗi nhớ thường trực trong trái tim của người phụ nữ khi yêu. Hình tượng thơ đã cho toàn bộ chúng ta biết những khát khao mãnh liệt của người phụ nữ: sóng khao khát được có bờ em khao khát được có anh.


Xuân Quỳnh hay mượn ngôn từ của khung hình để diễn tả nỗi nhớ: nỗi nhớ dâng lên mắt, nỗi nhớ tràn ngập tâm hồn, thậm chí còn là một nỗi nhớ đầy ắp cả đôi tay:


Khi anh vắng, bàn tay em biết nhớ


Lấy thời hạn đan thành áo mong đợi.


Lấy thời hạn em viết những dòng thơ


Để thấy được chúng mình không cách trở.


(Bàn tay em)


Ở khổ thơ thứ năm này, Xuân Quỳnh dùng chữ Lòng thật đúng chuẩn để diễn tả tình cảm của người phụ nữ với tình yêu. Lòng là chốn sâu kín nhất của tâm hồn con người, nhất lại là tâm hồn người phụ nữ. Lòng là kết tinh của tình cảm được chưng cất trong thuở nào hạn dài qua biết bao thử thách. Vì vậy mà tấm lòng ấy không chút hời hợt mà đã là gan, là ruột của người phụ nữ rồi. Cho nên lúc nói Lòng em nhớ đến anh dường như Xuân Quỳnh đã dốc hết cả nỗi lòng mình để nghiêng hết về phương anh. Cô gái trong Xuân Quỳnh là thế, cô nàng trong ca dao cũng thế, đó là tâm trạng chung cho những người dân phụ nữ khi yêu.


Đêm nằm sống lưng chẳng tới dường


Cứ mong trời sáng ra đường gặp anh


(Ca dao)




Nếu nỗi nhớ là chất men say thức tỉnh tình yêu thì sự thuỷ chung lại là thước đo của tình yêu, của lòng người:


Dẫu xuôi về phương Bắc


Dẫu ngược về phương Nam


Nơi nào em cũng nghĩ


Hướng về anh một phương


Khi yêu, người ta thấy sự xa cách và thời hạn chẳng là gì cả. Bởi vì chỉ việc nghĩ về nhau, thì bóng hình tình nhân đã đầy ắp trong tâm hồn.


Đầu mỗi câu thơ, Xuân Quỳnh đã đóng vào đó những từ chỉ sự trái chiều: dẫu xuôi dẫu ngược. Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam lại trái với quy luật thường thì. Phải nói là xuôi Nam ngược Bắc mới đúng. Động từ xuôi ngược vốn lại là những động từ chỉ sự vất vả, truân chuyên: xuôi Nam ngược Bắc, đi Nam về Bắc, xuôi ngược dạt dẹo Lại thêm dẫu xuôi, dẫu ngược nữa thì lại càng nhân lên gấp bội phần những gian truân vất vả. Phải chăng đó là yếu tố vất vả của con người trong cuộc hành trình dài nhọc nhằn tìm kiếm niềm hạnh phúc. Ý thơ còn gợi một quyết tâm lớn của người phụ nữ: đời sống dẫu có thế nào đi chăng nữa thì em vẫn mãi mãi yêu anh. Tình yêu trọn vẹn có thể làm hòn đảo lộn phương hướng Bắc, Nam nhưng phương hướng thế nào không quan trọng, quan trọng nhất vẫn là phương anh mà em luôn khuynh hướng về.


Nơi nào em cũng nghĩ


Hướng về anh một phương


Xuân Quỳnh buộc chặt bao sợi nhớ, sợi thương nghiêng hết tình, dốc hết yêu thương về phương anh. Hướng về anh thì trọn vẹn có thể thay đổi tuy nhiên với lời xác lập cứng ngắc một phương thì nơi em khuynh hướng về là bất di bất dịch. Anh đã thành hệ qui chiếu của đời em. Từ đó nhà thơ đã nói tới việc nỗi nhớ mặc kệ vạn vật, khoảng chừng cách, tình yêu là yếu tố gặp gỡ giữa hai tâm hồn không tồn tại số lượng giới hạn. Chỉ cần nghĩ về anh, nhớ về anh thì anh đã ở trong trái tim em rồi.


Thành công của đoạn thơ là nhờ vào một trong những số trong những thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ: Ẩn dụ, nhân hóa, trái chiều, lặp cấu trúc kết thích phù hợp với thể thơ năm chữ đã làm ra những con sóng nhiều trạng thái tình cảm. Cách xây dựng hai hình tượng tuy nhiên hành: sóng và em độc lạ và rất khác nhau. Sóng vừa là sóng biển vừa là sóng lòng của người phụ nữ đang yêu thương. Hình tượng sóng rất phong phú chủng loại: lúc kinh hoàng, ồn ào, lúc dịu êm lặng lẽ cũng như tâm hồn em vậy dịu dàng êm ả lắm và cũng nồng cháy, mãnh liệt lắm.


Văn học là nghành của sự việc sáng tạo, vì vậy nó không được cho phép sự trùng lặp, tương tự, liên văn bản tuyệt đối. Nhưng điều kỳ diệu là ở đoạn, tác phẩm văn học lại là nơi gặp gỡ, đồng điệu của những tâm hồn nên nó vẫn đang còn những điểm tương tự, giao thoa. Bởi vậy sẽ không còn ngạc nhiên khi Sóng của Xuân Quỳnh và Đây thôn Vỹ Dạ của Hàn Mặc Tử lại sở hữu những điểm giống nhau đến không ngờ. Cả hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ nhung, niềm khát khao gặp gỡ đến cháy bỏng. Đó là khao khát đã có được niềm hạnh phúc và tình yêu; khao khát được chạm đến yêu thương để khoả lấp nỗi mong đợi và để được đến với bến bờ niềm hạnh phúc. Nếu Sóng cồn cào nhớ thương đến ngày đêm không ngủ được và cả trong mơ còn thức; yêu đến nỗi mặc kệ cả mọi không khí phương Bắc, phương Nam để được yêu; thì Đây thôn Vỹ Dạ lại là tình yêu gắn sát với khắc khoải, chờ mong đến mỏi mòn.


Tuy nhiên nghệ thuật và thẩm mỹ là nghành của cái độc lạ và rất khác nhau, vì vậy nó yên cầu tác giả phải có phong thái nổi trội, tức là khởi sắc gì đó rất riêng, mới lạ thể hiện trong tác phẩm của tớ. Về mặt nội dung: Nếu Sóng là trái tim người con gái khi yêu mặc kệ mọi vạn vật không khí, thời hạn để đến được với những người mình yêu; lấy thuỷ chung làm thước đo của tình yêu, lấy nỗi nhớ để tình yêu thêm nồng nàn; thì khổ thơ cuối trong bài thơ Đây thôn Vỹ Dạ lại là một nỗi lòng tâm sự nặng trĩu vì một mối tình đơn phương vô vọng chưa một lần được đáp lại yêu thương.


Mơ quý khách đường xa, quý khách đường xa


Áo em trắng quá nhìn không ra


Ở đây sương khói mờ nhân ảnh


Ai biết tình ai có đậm đà ?


Nhịp thơ 4/3 và điệp ngữ Khách đường xa được tái diễn hai lần thể hiện tâm trạng khắc khoải chờ đón và niềm khát khao đến mãnh liệt. Từ mơ nằm đầu câu đã thể hiện rõ tâm trạng mong đợi ấy của thi nhân. Mơ chứ không phải là mong, vì không mong được nên mơ, vì sống trong mơ có lẽ rằng sẽ bớt đi nỗi đơn độc thì phải. Khách đường xa có lẽ rằng đó là cô nàng Huế, và quý khách đường xa xuất hiện trong màu áo trắng. Màu trắng tượng trưng cho vẻ đẹp trong trắng tinh khôi của cô nàng Huế nhất là Hoàng Cúc từng là nữ sinh của trường Đồng Khánh, trong sự đa nghĩa của câu thơ, white color còn là một sắc màu chỉ sự trong trắng của mối tình đơn phương; white color ở đây vượt lên trên mức thường thì nên đã hóa thành sắc màu của ảo ảnh và chính vì nhìn vào ảo ảnh nên hình bóng của giai nhân cứ mờ nhoè, hư ảo.


Ở đây sương khói mờ nhân ảnh


Ở đây nơi nhà thơ dưỡng bệnh nơi mà Hàn Mặc Tử luôn xem là lãnh cung giam lỏng mình. Ở đây và ngoài kia có xa xôi mấy đâu vậy mà một lần về thăm thôi cũng là yếu tố ngoạn mục. Bởi thế câu thơ như vừa thực vừa mơ, còn kỷ niệm cứ chìm dần vào Huế nơi đó giai nhân trong mộng đang lẫn trong màu khói sương của kỷ niệm. Hình bóng giai nhân ấy đã bao năm làm điên hòn đảo mộng thi ca:


Trời hỡi làm thế nào để cho khỏi đói


Gió trăng có sẵn làm thế nào ăn


Làm sao giết được người trong mộng


Để trả thù duyên kiếp lỡ làng


Câu hỏi cuối khổ thơ vang lên đầy không tin, đầy khắc khoải về một mối tình vô vọng: Ai biết tình ai có đậm đà?. Đây là yếu tố không tin của tình nhân đời tha thiết. Nhà thơ trong trạng thái bị dày vò vì khát khao tình yêu, vì trái tim đang rơi vào trống trải. Câu hỏi như một tiếng kêu đau đớn, mang theo nỗi buồn vô vọng và những uẩn khúc của Hàn Mặc Tử một tâm hồn đau thương chới với, bất lực trong mặc cảm chia lìa nhưng cũng hết lòng thiết tha với đời sống.


Về mặt nghệ thuật và thẩm mỹ: Sóng hoà mình trong thể thơ năm chữ giàu nhịp điệu, nhịp sóng và nhịp lòng với bao thổn thức yêu thương. Những ẩn dụ, nhân hoá, tương phản, điệp cấu trúc hoà kết thành một đại dương tình yêu nhiều cung bậc. Đây thôn Vỹ Dạ lại sử dụng thể thơ thất ngôn; phép điệp ngữ, cách ngắt nhịp tinh xảo; ngôn từ, hình ảnh thơ mộc mạc, giản dị; sử dụng vướng mắc tu từ để bật lên cái tôi với bao khắc khoải trong một mối tình vô vọng, đơn phương.


Xuân Quỳnh và Hàn Mặc Tử là những ngôi sao 5 cánh sáng trên khung trời thơ ca Việt Nam. Và hai thi phẩm Sóng, Đây thôn Vỹ Dạ đó là hai thi phẩm đã dệt nên hồn thơ lãng mạn ấy. Về đời sống, cả Xuân Quỳnh và Hàn Mặc Tử đều phải có số phận không được ấm yên trong tình yêu và niềm hạnh phúc, kể cả trong đời sống cũng nhiều sóng gió. Nhưng sau toàn bộ, họ vẫn vượt lên bằng nghị lực, họ đã vịn tay vào thơ ca để cất lên tiếng hát yêu đời.


Tóm lại, Sóng là mẩu chuyện tình yêu đẹp và nhân văn của một hồn thơ nữ tính luôn giàu những khát vọng niềm hạnh phúc bình dị đời thường. Sóng đã đi vào lòng người và mãi mãi khắc ghi một bài ca không quên về một mẩu chuyện tình yêu đầy lãng mạn. Gấp trang sách lại rồi mà dường như trong ta vẫn còn đấy ngân nga một giai điệu của sóng và của em:


Em trở về đúng nghĩa trái tim em


Là máu thịt đời thường ai chẳng có


Dẫu ngừng đập khi đời sống không hề nữa


Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.




Video tương quan








Chia sẻ




Video Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam có gì đặc biệt quan trọng ?


Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam có gì đặc biệt quan trọng tiên tiến và phát triển nhất .


Chia Sẻ Link Cập nhật Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam có gì đặc biệt quan trọng miễn phí


Bann đang tìm một số trong những Chia SẻLink Tải Cách nói xuôi Bắc, ngược Nam có gì đặc biệt quan trọng Free.

#Cách #nói #xuôi #Bắc #ngược #Nam #có #gì #đặc #biệt

Đăng nhận xét

Mới hơn Cũ hơn