c) Ghi tên những tác phẩm trung đại đã học trong chương trình Ngữ văn THCS vào vở theo mẫu tại đây:
Tác phẩm
|
Thể loại
|
Con hổ có nghĩa
|
Truyện ngắn
|
Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
|
Truyện ngắn
|
Sông núi nước Nam
|
Thơ thất ngôn tứ tuyệt
|
Phò giá về kinh
|
Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt
|
Thiên Trường vãn vọng
|
Thơ thất ngôn tứ tuyệt
|
Côn Sơn Ca
|
Thơ lục bát
|
Chiếu dời đô
|
Chiếu
|
Hịch tướng sĩ
|
Hịch
|
Bình Ngô đại cáo
|
Cáo
|
Bàn luận về phép học
|
Tấu
|
Chuyện người con gái Nam Xương
|
Truyện ngắn
|
Chuyện cũ trong phủ chú Trịnh
|
Tùy bút
|
Hoàng Lê nhất thống chí
|
Tiểu thuyết
|
Sau phút chia li
|
Thơ tuy nhiên thất lục bát
|
Bánh trôi nước
|
Thơ tứ tuyệt
|
Qua Đèo Ngang
|
Thơ thất ngôn bát cú
|
Bạn đến chơi nhà
|
Thơ thất ngôn bát cú
|
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
|
Thơ thất ngôn bát cú
|
Đập đá ở Côn Lôn
|
Thơ thất ngôn bát cú
|
Muốn làm thằng Cuội
|
Thơ thất ngôn bát cú
|
Hai chữ nước nhà
|
Song thất lục bát
|
Chị em Thúy Kiều
|
Truyện thơ
|
Cảnh ngày xuân
|
Truyện thơ
|
Kiều ở lầu Ngưng Bích
|
Truyện thơ
|
Mã Giám Sinh mua Kiều
|
Truyện thơ
|
Thúy Kiều báo ân báo thù
|
Truyện thơ
|
Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
|
Truyện thơ
|
Lục Vân Tiên gặp nạn
|
Truyện thơ
|
Từ khóa tìm kiếm Google: giải bài 33 tổng kết phần văn học thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi động viên, tổng kết phần văn học thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi động viên trang 124, tổng kết phần văn học thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi động viên sách ngữ văn 9, giải ngữ văn 9 sách vnen rõ ràng dễ hiểu.
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu “Ngữ văn lớp 9 – Phần: Ôn tập văn học Trung Đại”, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Phần I: Nội dung ôn tập văn học trung đại
Bảng khối mạng lưới hệ thống những tác giả, tác phẩm văn học trung đại đã học ở lớp 9
TT
Tên đoạn trích
Tên tác giả
Nội dung đa phần
Nghệ thuật đa phần
1
Chuyện người con gái Nam Xương
16 trong 20 truyện truyền kỳ mạn lục. Mượn diễn biến “Vợ chàng Trương”
Nguyễn Dữ
(TK16)
– Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn truyền thống cuội nguồn của người phụ nữ Việt Nam.
– Niềm cảm thương số phận thảm kịch của mình dưới quyết sách phong kiến.
– Truyện truyền kỳ viết bằng chữ Hán.
– Kết hợp những yếu tố hiện thực và yếu tố kỳ ảo, hoang đường với cách kể chuyện, xây dựng nhân vật rất thành công xuất sắc.
2
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Viết khoảng chừng đầu đời Nguyễn (đầu TK XIX)
Phạm Đình Hổ (TL 18)
Đời sống xa hoa vô độ của bọn vua chúa, quan lại phogn kiến thời vua Lê, chúa Trịnh suy tàn
Tuỳ bút chữ Hán, ghi chép theo cảm hứng yếu tố, mẩu chuyện con người đương thời một cách rõ ràng, chân thực, sinh động.
3
Hồi thứ 14 của Hoàng Lê nhất thống trí
Phản ánh quá trình lịch sử dân tộc bản địa đầy dịch chuyển của XHPKVN cuối TK XVIII
Ngô Gia Văn Phái (Ngô Thì Chí, Ngô Thì Du TK 18)
– Hình ảnh anh hùng dân tộc bản địa Quang Trung Nguyễn Huệ với chiến công thần tốc vĩ đại đại phá quân Thanh ngày xuân 1789.
– Sự thảm hại của quân tướng Tôn Sĩ Nghị và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước hại dân.
– Tiểu thuyết lịch sử dân tộc bản địa chương hồi viết bằng chữ Hán.
– Cách kể chuyện nhanh gọn, tinh lọc yếu tố, khắc hoạ nhân vật đa phần qua hành vi và lời nói.
4
Truyện Kiều
Đầu TK XIX. Mượn diễn biến Kim Vân Kiều của Trung Quốc
Nguyễn Du (TK 18-19)
Cuộc đời và tính cách Nguyễn Du, vai trò và vị trí của ông trong lịch sử dân tộc bản địa văn học Việt Nam.
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm. Truyện thơ Nôm, lục bát.
– Tóm tắt nội dung cốt chuyện, sơ lược giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ (SGK)
a
Chị em Thuý Kiều
Nguyễn Du (TK 18-19)
Trân trọng ngợi ca vẻ đẹp của chị em Thuý Kiều. Vẻ đẹp toàn bích của những thiếu nữ phong kiến. Qua đó dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh.
– Thể hiện cảm hứng nhân văn văn Nguyễn Du
Nghệ thuật ước lệ cổ xưa lấy vạn vật thiên nhiên làm chuẩn mực để tả vẻ đẹp con người. Khắc hoạ rõ ràng chân dung chị em Thuý Kiều.
b
Cảnh ngày xuân
Nguyễn Du (TK 18-19)
Bức tranh vạn vật thiên nhiên, liên hoan ngày xuân tươi đẹp, trong sáng.
Tả cảnh vạn vật thiên nhiên bằng những từ ngữ, hình ảnh giàu chất tạo hình.
c
Kiều ở lầu Ngưng Bích
Nguyễn Du (TK 18-19)
Cảnh ngộ đơn độc buồn tủi và tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo rất đáng để thương, đáng trân trọng của Thuý Kiều
– Miêu tả nội tâm nhân vật thành công xuất sắc nhất.
– Bút pháp tả cảnh ngụ tình tuyệt bút.
d
Mã Giám Sinh mua Kiều
Nguyễn Du (TK 18-19)
– Bóc trần thực ra con buôn xấu xa, đê tiện của Mã Giám Sinh.
– Hoàn cảnh đáng thương của Thuý Kiều trong cơn gia biến.
– Tố cáo xã hội phong kiến, chà đạp lên sắc tài, nhân phẩm của người phụ nữ.
Nghệ thuật kể chuyện kết thích phù hợp với miêu tả ngoại hình, cử chỉ và ngôn từ đối thoại để khắc hoạ tính cách nhân vật (Mã Giám Sinh).
5
Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Nguyễn Đình Chiểu (TK19)
– Vài nét về đời sống, sự nghiệp, vai trò của Nguyễn Đình Chiểu trong lịch sử dân tộc bản địa văn học VN.
– Tóm tắt cốt chuyện LVT.
– Khát vọng hành đạo giúp đời sống của tác giả, khắc hoạ những phẩm chất đẹp tươi của hai nhân vật : LVT tài ba, dũng mãnh, trọng nghĩa, khinh tài ; KNN hiền hậu, nết na, ân tình.
– Là truyền thơ Nôm, một trong những tác phẩm xuất sắc của NĐC được lưu truyền rộng tự do trong nhân dân.
– Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả rất giản dị, mộc mạc, giàu sắc tố Nam Bộ.
Lục Vân Tiên gặp nạn
Nguyễn Đình Chiểu (TK 19)
– Sự trái chiều giữa thiện và ác, giữa nhân cách cao quý và những toan tính thấp hèn.
– Thái độ, tình cảm và tin tưởng của tác giả so với nhân dân lao động.
– Nghệ thuật kể chuyện kết thích phù hợp với tả nhân vật qua hành vi, ngôn từ, lời thơ giàu cảm xúc, bình dị, dân dã, giàu sắc tố Nam Bộ.
Chuyện người con gái Nam Xương
(Trích “Truyền kỳ mạn lục” – Nguyễn Dữ)
A. Kiến thức cơ bản
I. Tác giả:
– Nguyễn Dữ (chưa rõ năm sinh, năm mất), quê ở Thành Phố Hải Dương.
– Nguyễn Dữ sống vào nửa thời gian đầu thế kỷ XVI, là thời kỳ Triều đình nhà Lê đã khởi đầu khủng hoảng cục bộ rủi ro đáng tiếc, những tập đoàn lớn lớn phong kiến Lê, Mạc, Trịnh tranh giành quyền lực tối cao, gây ra những cuộc nội chiến kéo dãn.
– Ông học rộng, tài cao nhưng chỉ làm quan một năm rồi cáo về, sống ẩn dật ở vùng núi Thanh Hoá. Đó là cách phản kháng của nhiều tri thức tận tâm đương thời.
II. Tác phẩm:
1. Xuất xứ: “Chuyện người con gái Nam Xương” là truyện thứ 16 trong số 20 truyện nằm trong tác phẩm nổi tiếng nhất của Nguyễn Dữ “Truyền kỳ mạn lục”. Truyện có nguồn gốc từ một truyện cổ dân gian trong kho tàng cổ tích Việt Nam “Vợ chàng Trương”.
2. Thể loại: Truyện truyền kỳ mạn lục (ghi chép tản mạn những truyện kỳ lạ vẫn được lưu truyền). Viết bằng chữ Hán.
3. Chủ đề: Qua mẩu chuyện về đời sống và cái chết thương tâm của Vũ Nương, “Chuyện người con gái Nam Xương” thể hiện niềm thương cảm so với số phận oan nghiệt, đồng thời ca tụng vẻ đẹp truyền thống cuội nguồn của những phụ nữ Việt Nam dưới quyết sách phong kiến.
4. Tóm tắt: Vũ Thị Thiết (Vũ Nương) là người phụ nữ nhan sắc, đức hạnh. Chồng nàng là Trương Sinh phải đi lính sau khoản thời hạn cưới ít lâu. Nàng ở trong nhà, một tôi vừa nuôi con nhỏ vừa chăm sóc mẹ chồng đau ốm rồi làm ma chu đáo khi bà mất. Trương Sinh trở về, nghe lời con, nghi vợ thất tiết nên đánh đuổi đi. Vũ Nương uất ức gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn, được thần Rùa Linh Phi và những tiên nữ cứu. Sau đó Trương Sinh mới biết vợ bị oan. ít lâu sau, Vũ Nương gặp Phan Lang, người cùng làng chết đuối được Linh Phi cứu. Khi Lang trở về, Vũ Nương nhờ gửi chiếc hoa vàng nhắn chàng Trương lập đàn giải oan cho nàng. Trương Sinh nghe theo, Vũ Nương ẩn hiện giữa dòng, nói vọng vào bờ lời tạ từ rồi biến mất.
5. Bố cục: 3 đoạn
– Đoạn 1: của tớ: Cuộc hôn nhân gia đình giữa Trương Sinh và Vũ Nương, sự xa cách vì cuộc chiến tranh và phẩm hạnh của nàng trong thời hạn xa cách.
– Đoạn 2: qua rồi: Nỗi oan khuất và cái chết bi thảm của Vũ Nương.
– Đoạn 3: Còn lại: Cuộc gặp gỡ giữa Vũ Nương và Phan Lang trong đội Linh Phi. Vũ Nương được giải oan.
III. Giá trị nội dung của tác phẩm: (Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo thâm thúy)
1. Giá trị hiện thực:
– Chuyện phản ánh hiện thực xã hội phong kiến bất công với quyết sách nam quyền, chà đạp số phận người phụ nữ (Đại diện là nhân vật Trương Sinh).
– Phản ánh số phận con người đa phần qua số phận phụ nữ: chịu nhiều oan khuất và bế tắc.
– Phản ánh xã hội phong kiến với những trận cuộc chiến tranh phi nghĩa làm cho môi trường sống đời thường của người dân càng rơi vào bế tắc.
2. Giá trị nhân đạo:
a. Ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam trải qua nhân vật Vũ Nương
Tác giả đặt nhân vật Vũ Nương vào những tình hình rất khác nhau để thể hiện đời sống và tính cách nhân vật.
Ngay từ trên đầu, nàng đã được trình làng là “tính đã thuỳ mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp”. Chàng Trương cũng bởi mến cái dung hạnh ấy, nên mới xin với mẹ trăm lạng vàng cưới về.
Cảnh 1: Trong môi trường sống đời thường vợ chồng thường thì, nàng luôn giữ gìn khuôn phép nên dù chồng nàng đa nghi, so với vợ phòng ngừa quá sức nhưng mái ấm gia đình trước đó chưa từng phải bất hoà.
Cảnh 2: Khi tiễn chồng đi, Vũ Nương rót chén rượu đầy, dặn dò chồng những lời tình nghĩa đằm thắm. Nàng “chẳng dám mong” vinh hiển mà chỉ cầu cho chồng “khi về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi”. Vũ Nương cũng thông cảm cho những nỗi gian lao, vất vả mà chồng sẽ phải chịu đựng. Và xúc động nhất là những lời tâm tình về nỗi nhớ nhung, trông chờ khắc khoải của tớ khi xa chồng. Những lời văn từng nhịp, từng nhịp biền ngẫu như nhịp đập trái tim nàng – trái tim của người vợ trẻ khát khao yêu thương đang thổn thức lo âu cho chồng. Những lời đso thấm vào lòng người, khiến ai cũng xúc động ứa hai hàng lệ.
Cảnh 3: Rồi đến khi xa chồng, nàng càng chứng tỏ và thể hiện nhiều phẩm chất đáng quý. Trước hết, nàng là người vợ hết mực chung thuỷ với chồng. Nỗi buồn nhớ chồng vò võ, kéo dãn qua năm tháng. Mỗi khi thấy “bướm lượn đầy vườn” – cảnh vui ngày xuân hay “mây che kín núi” – cảnh buồn ngày đông, nàng lại chặn “nỗi buồn góc bể chân trời nhớ người ra đi. Đồng thời, nàng là người mẹ hiền, hết lòng nuôi dạy, chăm sóc, bù đắp cho người con trai nhỏ sự thiếu vắng tình cha. Bằng chứng đó là chiếc bóng ở phần sau mẩu chuyện mà nàng vẫn bảo đó là cha Đản. Cuối cùng, Vũ Nương còn thể hiện đức tính hiếu thảo của người con dâu, tận tình chăm sóc mẹ chồng già yếu, ốm đau. Nàng lo chạy chữa thuốc thang cho mẹ qua khỏi, thành tâm lễ bái thần phật, bởi yếu tố tâm linh so với những người xưa là rất quan trọng. Nàng lúc nào thì cũng dịu dàng êm ả, “lấy lời ngọt ngào khôn khéo, khuyên lơn”. Lời trăng trối ở đầu cuối của bà mẹ chồng đã định hình và nhận định cao công lao của Vũ Nương so với mái ấm gia đình: “Xanh kia quyết chẳng phụ con, cũng như con đã chẳng phụ mẹ”. Thông thường, nhất là trong xã hội cũ, quan hệ mẹ chồng – con dâu là quan hệ căng thẳng mệt mỏi, phức tạp. Nhưng trước người con dâu hết mực hiền thảo như Vũ Nương thì bà mẹ Trương Sinh không thể không yêu mến. Khi bà mất, Vũ Nương đã “hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ, lo liệu như so với cha mẹ đẻ mình”. Có thể nói, đời sống Vũ Nương tuy ngắn ngủi nhưng nàng đã làm tròn bổn phận của người phụ nữ: một người vợ thuỷ chung, một người mẹ thương con, một người dâu hiếu thảo. ở bất kỳ một cương vị nào, nàng cũng làm rất hoàn hảo nhất.
Cảnh 4: Khi bị chồng nghi oan, nàng đã tìm mọi phương pháp để xoá bỏ ngờ vực trong tâm Trương Sinh.
+ ở lời nói thứ nhất, nàng nói tới việc thân phận mình, tình nghĩa vợ chồng và xác lập tấm lòng chung thuỷ trong trắng của tớ. Cầu xin chồng đừng nghi oan, nghĩa là nàng đã nỗ lực hàn gắn, cứu vãn niềm hạnh phúc mái ấm gia đình đang sẵn có rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tiềm ẩn tan vỡ.
+ ở lời nói thứ hai trong tâm trạng “bất đắc dĩ”, Vũ Nương bày tỏ nỗi vô vọng lúc không hiểu biết vì sao bị đối xử tàn nhẫn, bất công, không tồn tại quyền tự bảo vệ mình, thậm chí còn không tồn tại quyền được bảo vệ bởi những lời biện bạch, thanh minh của hàng xóm láng giềng. Người phụ nữ của mái ấm gia đình đã mất đi niềm hạnh phúc mái ấm gia đình, “thú vui nghi gia nghi thất”. Tình cảm đơn chiếc thuỷ chung nàng dành riêng cho chồng đã biết thành phủ nhận không thương tiếc. Giờ đây “bình rơi trâm gãy, mây tạnh mưa tan, sen rũ trong ao, liễu tàn trước gió, khóc tuyết bông hoa rụng cuống, kêu xuân cái én lìa đàn, nước thẳm buồn xa”, cả nỗi nhớ chờ chồng mà hoá đá trước đó cũng không hề. Vậy thì đời sống còn gì ý nghĩa nữa so với những người vợ trẻ khao khát yêu thương ấy?
+ Chẳng còn gì cả, chỉ có nỗi vô vọng tột cùng, đau đớn ê chề bởi cuộc hôn nhân gia đình đang không hề cách nào hàn gắn nổi, mà nàng thì phải chịu oan khuất tày trời. Bị dồn đến bước đường cùng, sau mọi nỗ lực không thành, Vũ Nương chỉ từ biết mượn làn nước Hoàng Giang để rửa nỗi oan nhục. Nàng đã tắm gội chay sạch mong làn nước mát làm dịu đi tức giận trong tâm, khiến nàng tâm lý tỉnh táo hơn để không hành vi bồng bột. Nhưng nàng vẫn không thay đổi quyết định hành động ban sơ, bởi chẳng còn con phố nào khác cho những người dân phụ nữ xấu số … hư đang vẫy chào con đò, tạm biệt con đò quen thuộc đã chở nặng mơ ước của Nhĩ, con đò đã đưa Nhĩ sang sông trong tâm tưởng, với niềm mê say đầy đau khổ với quê nhà, với môi trường sống đời thường. Cái vẫy tay ấy như lời vĩnh biệt của anh, vĩnh biệt toàn bộ những gì là thân thuộc, thân thiện, những nét tươi tắn vĩnh hằng của đời sống mà nhiều khi những bận rộn lo toan, mục tiêu của môi trường sống đời thường đã che lấp làm cho toàn bộ chúng ta rất khó nhận ra, khi nhận ra thì cũng là lúc anh phải xa lìa. Đó cũng là lời nhắc nhở đầy xót xa, day dứt của Nguyễn Minh Châu tới toàn bộ toàn bộ chúng ta: hãy sống có ích, đừng sa đà vào những điều vòng vèo, chùng chình, những cám dỗ, day dứt thoát khỏi nó để hướng tới những giá trị đích thực, vốn giản dị, thân thiện và bền vững và kiên cố của mái ấm gia đình và quê nhà.
Câu 7: Em có tâm lý gì về những người dân xung quanh Nhĩ.
– Những người xung quanh Nhĩ là những người dân rất tốt. Họ có lẽ rằng sống ân tình, quan tâm đến mọi ngowif. Hình ảnh cụ giáo Khuyến sáng nào trải qua cũng tạt vào thăm Nhĩ là một hình ảnh ân tình nuôi dưỡng tâm hồn. Một vướng mắc thăm về sức khoẻ, một lời động viên, an ủi ân cần. “Hôm nay ông Nhĩ có vẻ như khoẻ ra nhỉ?” thật cao quý và ấm cúng nghĩa tình. Các cháu Huệ, Hùng, Vân. Tam, xinh tươi, ngoan ngoãn, nghe Nhĩ gọi chúng ríu rít chạy lên, xúm vào, nương nhẹ giúp anh xê dịch chỗ nằm từ mép tấm nệm ra mép tấm phản, lấy gối đặt sau sống lưng Nhĩ, làm cho anh như trẻ lại “toét miệng cười với toàn bộ, tận thưởng sự yêu thích được chăm sóc và chơi với”. Huệ đã hỗ trợ nhiều nên đã quen với việc đỡ cho Nhĩ nằm xuống. Đặc biệt là vợ con Nhĩ. Tuấn không hiểu biết mục tiêu của chuyến du ngoạn, nhưng vẫn sẵn sàng nghe lời bố, dẹp thú đọc sách lại để đi sang bên kia sông. Vợ Nhĩ thì vì chồng mà từ một cô thôn nữ trở thành người đàn bà thị thành, vẫn mặc áo vá, tần tảo và chịu đựng, không kêu ca một lời. Có gì niềm hạnh phúc hơn khi được sống trong tình yêu thương của mái ấm gia đình và quê nhà như vậy?
Câu 8: Nhận xét nào tại đây đúng với câu: “Đêm qua lúc gần sáng, em có nghe thấy tiếng gì không?”
A. Chỉ là một vướng mắc thường thì, không tồn tại hàm ý gì?
B. Có hàm ý nói tới việc việc đất lở ven sông.
C. Có hàm ý nói tới việc việc đất lở ven sông, gợi sự đổ vỡ, mất mát, gợi sự liên tưởng đau lòng đến tình trạng nguy kịch của người chồng đang ốm, khiến anh lo buồn thêm.
(Câu C đúng với câu đó).
Câu 9: Giải thích nhan đề truyện “Bến quê”.
– Đặt tên cho truyện ngắn “Bên quê”, điều này vừa thường thì, vừa có gì khác thường. Nó thường thì ở đoạn “Bến quê là nơi sinh hoạt đông vui ở làng quê như bến nước, mái đình, cây đa, bến quê còn là một nơi bến đậu của con đò quen thuộc, của những con người quê nhà đã từng dạt dẹo đây đó, đã từng trải qua nhiều sóng gió của đời sống nay trở về sống những ngày tháng ở đầu cuối, cảm thấy được che chở và bình yên. Bến quê với họ thời gian lúc bấy giờ là nơi trú ngụ êm đềm nhất trong đời sống mỗi con người bởi con người ta ai chẳng có một quê nhà để một đời gắn bó. Còn khác thường là ở đoạn: cái bến quê ấy, cái bãi bồi bên kia mà nhân vật Nhĩ khuynh hướng về chưa phải là nơi chôn rau cắt rốn của anh? Có lẽ đó là quê nhà đất của những người dân mà anh nhìn thấy: cả một đám quý khách đợi đó, quê nhà đất của những người dân đi dạo hay dắt xe đạp điện, rõ hơn thế nữa, trong sóo ấy có “một vài tốp đàn bà đi chợ về đang ngồi kháo chuyện hoặc xổ tóc ra bắt chấy” đằng kia. Với nhân vật Nhĩ, đây chỉ là một miền tưởng niệm, một mơ ước xa xôi. Con đò sang bên kia sông cũng là con đò chở niềm ao ước thân thiện mà xa vời của anh. Và con đò đến bến bờ cũng là tiến hành niềm ao ước ấy. Nhan đề truyện đã cho toàn bộ chúng ta biết phương pháp lựa chọn đề tài của tác giả thật dung dị nhưng mang tính chất chất hình tượng thâm thúy. Đó là một điểm lưu ý nghệ thuật và thẩm mỹ bao trùm của “Bến quê” tạo ra cách hiểu phong phú chủng loại và ý nghĩa nhiều tầng của thiên truyện.
10. Nhận xét nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả cảnh vạn vật thiên nhiên trong truyện “Bến quê”.
– Thiên nhiên trong truyện ngắn “Bến quê” không mang vẻ đẹp như vạn vật thiên nhiên trong nhiều thi phẩm khác mà ta đã được biết. Nếu như trong những tác phẩm “Đảo Cô Tô” của Nguyễn Tuân, “Sang thu” của Hữu Thỉnh. “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận hay “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long cảnh vạn vật thiên nhiên đẹp rực rỡ, lung linh, huyền ảo, mộng mơ được cảm nhận qua tâm hồn rung cảm của người nghệ sĩ thì trong truyện ngắn “Bến quê”, vạn vật thiên nhiên hiện lên dung dị hơn qua cảm nhận của một người con quê nhà. Đoạn truyện đã thể hiện rõ cái cảm quan hiện thực của người viết – một chiếc nhìn vạn vật thiên nhiên, khung cảnh rất đời, rất thân thiện. Trong những khoảng chừng thời gian ngắn cuối đời, anh nhìn ra ngoài hành lang cửa số, nhận thấy những thay đổi rất nhỏ nhặt như “những cánh hoa bằng lăng dường như thẫm màu hơn – một màu tím thẫm như bóng tối”. Những tia nắng sớm đang từ từ từ dịch chuyển từ mặt nước lên những khoảng chừng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu lăm của bãi bồi bên kia sông Hồng thời gian lúc bấy giờ đang phô ra trước khung cửa gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen lẫn màu xanh non – những sắc tố thân thuộc quá như da thịt, như hơi thở của đất phì nhiêu”. Những sắc màu thân thuộc như khí trời, hơi thở, thân thiện như đời sống nhưng dường như lần thứ nhất Nhĩ mới nhận ra, mới thấm thía hết vẻ đẹp của nó. Phải chăng, trong môi trường sống đời thường bình dị cũng luôn có thể có những nét tươi tắn của nó nhiều khi rất khó nhận ra. Trong câuhỏi anh hỏi vợ: “Đêm qua em có nghe thấy tiếng gì không?” ta phát hiện những âm thanh quen thuộc mà thường thì Nhĩ cũng chẳng bận tâm, nhưng giờ đây với anh nó thật thân thuộc và quý giá biết bao ! Hình như ??? cứ trở đi trở lại trên dòng sông như đọng lại trong tâm tưởng của Nhĩ, anh quá hiểu rằng tôi chỉ trọn vẹn có thể sang bờ đất mơ ước trong tâm tưởng mà thôi. Cánh buồm tượng trưng cho việc nghèo đói của quê nhà được nhìn dưới con mắt đầy tình yêu và xót xa của Nhĩ, Mảnh và trên cánh buồm hay trên tấm áo của Liên đó là toàn bộ hình ảnh quê nhà thân thiện, yêu thương mà nặng trĩu niềm xót xa, thương cảm.
Sở giáo dục và đào tạo và giảng dạy Tp Hà Nội Thủ Đô
Đề chính thức
———–
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT
Năm học 2006 – 2007
——————————–
Môn thi : Ngữ Văn
Ngày thi : 16 tháng 6 năm 2006
Thời gian làm bài: 120 phút
Phần I (3 điểm)
Trong tác phẩm Chiếc lược ngà, ghi lại cảnh chia tay của cha con ông Sáu, nhà văn Nguyễn Quang Sáng viết:
Nhìn cảnh ấy, bà con xung quanh có người không cầm được nước mắt, còn tôi bỗng thấy không thở được như có bàn tay ai nắm lấy trái tim tôi.
(Sách Ngữ văn 9, tập một – NXB Giáo dục đào tạo 2005, tr.199)
Câu 1: Vì sao khi tận mắt tận mắt chứng kiến khoảng chừng thời gian ngắn này, bà con xung quanh và nhân vật tôi lại sở hữu cảm xúc như vậy?
Câu 2: Người kể chuyện ở đấy là ai? Cách chọn vai kể ấy góp thêm phần ra làm thế nào để tạo ra sự thành công xuất sắc của Chiếc lược ngà?
Câu 3: Kể tên hai tác phẩm khác viết về đề tài cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc bản địa ta mà em đã được học trong chương trình Ngữ văn 9 và ghi rõ tên tác giả.
Phần II (7 điểm)
Bài thơ Cành phong lan bể của Chế Lan Viên có câu: Con cá tuy nhiên cầm đuốc dẫn thơ về Bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận cũng luôn có thể có một câu thơ giàu hình ảnh tương tự.
Câu 1: Em hãy chép đúng chuẩn khổ thơ có câu thơ đso theo sách Ngữ văn 9 và cho biết thêm thêm tình hình Ra đời của bài thơ.
Câu 2: Con cá tuy nhiên và ngọn đuốc và những sự vật vốn rất khác nhau trong thực tiễn nhưng nhà thơ Huy Cận lại sở hữu một sự liên tưởng hợp lý. Vì sao vậy? Câu thơ của ông giúp người đọc hiểu thêm những gì về vạn vật thiên nhiên và tài quan sát của nhà thơ?
Câu 3: Dưới đấy là câu chủ đề cho một đoạn văn trình diễn cảm nhận về khổ thơ được chép theo yêu cầu ở câu 1:
Chỉ với bốn câu thơ, Huy Cận đã cho ta thấy một bức tranh kỳ thú về yếu tố giàu sang và đẹp tươi của biển cả quê nhà.
Em hãy viết tiếp khoảng chừng 8 đến 10 câu để hoàn hảo nhất đoạn văn theo phép lập yếu tố dịch, trong số đó có một câu ghép và một câu có thành phần tình thái.
——————–Hết———————
Họ tên thí sinh. Số báo danh:..
Chữ ký Giám thị số 1: Chữ ký Giám thị số 2:
Sở giáo dục và đào tạo và giảng dạy Tp Hà Nội Thủ Đô
———–
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT
Năm học 2006 – 2007
——————————–
Hướng dẫn chấm môn ngữ văn
Phần I (3 điểm)
Câu 1 (1 điểm):
Mọi người xung quanh và nhân vật tôi đều:
– Hiểu tình hình trớ trêu, éo le và sự quyết tử mà ông Sáu phải chịu đựng.
0,5đ
– Xúc động trước tình cảm sâu nặng, trọn vẹn của cha con ông Sáu và phần nào cả sự ân hận của bé Thu.
0,5đ
Câu 2 (1 điểm)
Học sinh nhận thấy:
– Người kể chuyện là ông Ba, người bạn chiến đấu thân thiết của ông Sáu.
0,25đ
– Tác dụng của cách chọn vai kể:
+ Làm mẩu chuyện trở nên quý khách quan uy tín, người kể trọn vẹn có thể đồng cảm, san sẻ với những nhân vật.
0,25đ
+ Chủ động trấn áp và điều chỉnh nhịp kể và xen vào những tâm lý, phản hồi.
0,25đ
+ Các rõ ràng, yếu tố khác được thể hiện, làm truyện thêm sức mê hoặc
0,25đ
Câu 3 (1 điểm) :
Học sinh nêu đúng tên của 2 tác phẩm và 2 tác giả của 2 tác phẩm đó.
1,0đ
Phần II (7 điểm)
Câu 1 (1,5 điểm) :
Yêu cầu học viên :
– Chép đúng chuẩn khổ thơ trong bài Đoàn thuyền đánh cá
(chép sai hoặc thiếu 1 câu trừ 0,25đ)
1,0đ
– Nêu đúng tình hình Ra đời: năm 1958, trong chuyến du ngoạn thực tiễn ở Quảng Ninh
0,5đ
Câu 2 (1,5 điểm)
Học sinh thấy được:
– Vì: trong thực tiễn cá tuy nhiên có thân bài nhiều chấm, vạch màu đen hồng nên dưới ánh trăng chúng lượn lờ bơi lội trông như rước đuốc.
0,5đ
– Hiểu thêm được: + Thiên nhiên biển cả đẹp huyền ảo, lung linh như đêm hội
0,5đ
+ Tài quan sát tinh xảo và trí tưởng tượng bay bổng của nhà thơ.
0,5đ
Câu 3 (4 điểm):
Yêu cầu chung: Đoạn văn trình diễn theo phép lập luận diễn dịch, có độ dài khoảng chừng từ 8 đến 10 câu, link ngặt nghèo, đủ lý lẽ và dẫn chứng làm rõ ý khái quát, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp
4,0đ
Biểu điểm:
Điểm 4: Hoàn thành tốt những yêu cầu trên.
Điểm 3: Đạt phần lớn những yêu cầu trên (lý lẽ, dẫn chứng hoặc phân tích chưa thật đủ để làm sáng tỏ ý khái quát, còn mắc một số trong những ít lỗi diễn đạt).
Điểm 2: Chỉ nêu được khoảng chừng một nửa những yêu cầu trên (thiếu hẳn nửa số ý khái quát hoặc phân tích sơ sài, lan man, đa phần diễn xuôi ý thơ), bố cục tổng quan chưa thật rõ ràng, vẫn còn đấy một số trong những lỗi diễn đạt.
Điểm 1: Đoạn viết quá sơ sài, sai lầm đáng tiếc quá nhiều về nội dung, còn nhiều lỗi diễn đạt.
Điểm 0: Bỏ giấy trắng hoặc sai lầm đáng tiếc trọn vẹn so với yêu cầu của đề.
Lưu ý: – Không phải là đoạn diễn dịch
Trừ 1,0đ
– Đoạn văn quá dài hoặc quá ngắn:
Trừ 0,5đ
– Không có câu ghép:
Trừ 0,5đ
– Không có thành phần tình thái:
Trừ 0,25đ
– Không chép lại câu chủ đề:
Trừ 0,25đ
Ghi chú: Điểm toàn bài là tổng điểm của 2 phần, không là tròn số.
Mục lục
STT
Nội dung
Trang
01
Nội dung ôn tập văn học Trung đại
02
Người con gái Nam Xương
03
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
04
Hoàng Lê Nhất thống chí
05
Truyện Kiều
06
Lục Vân Tiên
07
Nội dung ôn tập thơ tân tiến Việt Nam
08
Đồng chí
09
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
10
Đoàn thuyền đánh cá
11
Bếp lửa
12
ánh trăng
13
Con cò
14
Mùa xuân nho nhỏ
15
Viếng lăng Bác
16
Sang thu
17
Nói với con
18
Nội dung ôn tập truyện tân tiến
19
Làng
20
Lặng lẽ Sa Pa
21
Chiếc lược ngà
22
Những ngôi sao 5 cánh xa xôi
23
Bến quê
|
