Kinh Nghiệm Hướng dẫn Điểm số lượng giới hạn để nước từ thể lỏng chuyển sang thể hơi là 2021
Heros đang tìm kiếm từ khóa Điểm số lượng giới hạn để nước từ thể lỏng chuyển sang thể hơi là 2022-05-15 22:21:07 san sẻ Kinh Nghiệm về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết.
Câu 1: Điều nào tại đây không đúng?
Câu 2: Quá trình chuyển từ thể rắn sang thể lỏng của những chất gọi là
Câu 3: Ở áp. suất tiêu chuẩn, chất rắn kết tinh nào tại đây có nhiệt độ nóng chảy là 283 K.
Câu 4: Chọn phát biểu sai:
Câu 5: Nhiệt độ nóng chảy của chất rắn kết tinh không có đặc điểm? Câu 6: Hơi bão hòa là hơi ở trạng thái không khí chứa hơi Câu 7: Nhận định nào tại đây không đúng? Câu 8: Chọn câu sai Câu 9: Khi một chất lỏng bị “bay hơi” thì điểu nào tại đây không đúng? Câu 10: Chọn phát biểu sai Câu 11: Phát biểu nào tại đây là không đúng? Tốc độ bay hơi của một lượng chất lỏng Câu 12: Các chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) khi nóng chảy có nhiệt độ Câu 13: Một chất hơi đạt trạng thái “hơi bão hòa” thì? Câu 14: Trong thời gian sôi của một chất lỏng, ở áp. suất chuẩn? Câu 15: Lượng nước sôi có trong một chiếc ấm có khối lượng m = 300 g. Đun nước tới nhiệt độ sôi, dưới áp. suất khí quyển bằng 1atm. Cho nhiệt hóa hơi riêng của nước là 2,3.106 J/kg. Nhiệt lượng cần thiết để có m’ = 100 g nước hóa thành hơi là? – Trang 152 – CHƯƠNG 10 : SỰ CHUYỂN PHA CỦA VẬT CHẤT 10.1 KHÁI NIỆM VỀ PHA, SỰ CHUYỂN PHA 10.1.1 Khái niệm về pha + Pha: Tập hợp những phần đồng tính trong một hệ sẽ là có cùng một pha. – Phần đồng tính trong hệ là phần mà những đặc trưng vật lý của nó (độ dẫn điện, độ dẫn nhiệt ) là như nhau trong hệ hoặc biến hóa liên tục. Đặc điểm dể nhận ra những pha trong hệ là lúc chúng được phân cách nhau rõ rệt bởi mặt ngăn cách. + Ví dụ: – Không khí có sương mù là một hệ hai pha . Pha khí: không khí. . Pha lỏng: những giọt nước nhỏ. – Hỗn hợp nước và dầu hỏa là hệ hai pha: pha nước và pha dầu được ngăn cách với nhau bởi một mặt phân cách rõ rệt. – Dung dịch nước và rượu etylic là hệ 1 pha. Trạng thái của vật chất trọn vẹn có thể ở 3 dạng: rắn, lỏng, khí nhưng pha thì trọn vẹn có thể nhiều hơn thế nữa. 10.1.2 Sự chuyển pha Trong Đk nhiệt độ và áp suất thích hợp thì một hệ chuyển từ pha nầy sang pha khác: người ta gọi đó là quy trình chuyển pha. – Ví dụ: Sự biến hóa trạng thái của một hệ từ rắn sang lỏng sang khí hoặc ngược lại: là một trường hợp của biến hóa pha. – Người ta chia chuyển pha thành hai loại: 10.1.2.1 Chuyển pha loại I + Đặc trưng chung: – Có thu nhiệt hoặc tỏa nhiệt, gọi là nhiệt chuyển pha. – Thể tích riêng thay đổi đột ngột. Từ điểm lưu ý trên dẫn đến Entropi hệ, tỷ trọng khối lượng hệ (vm=ρ) và tích điện hệ biến hóa nhảy vọt. + Các quy trình biến hóa pha loại 1 thường gặp là: – Sự nóng chảy, sự đông đặc. – Trang 153 – – Sự hóa hơi, sự ngưng tụ. – Sự thăng hoa, sự ngưng hoa 10.1.2.2 Chuyển pha loại II + Đặc trưng chung : – Không có nhiệt chuyển pha: hệ không trao đổi nhiệt với bên phía ngoài. – Thể tích riêng không thay đổi đột ngột mà biến hóa liên tục. – Một số tính chất vật lý của hệ như nhiệt dung riêng cP, thông số nở đẳng áp PTVV⎟⎠⎞⎜⎝⎛=δδα1; thông số nén đẳng nhiệt TTPVV⎟⎠⎞⎜⎝⎛−=δδχ1 biến hóa đột ngột. + Ví dụ: – Sự chuyển pha của sắt kẽm kim loại sang siêu dẫn ở nhiệt độ quá thấp như: Chì (Pb) ở nhiệt độ T = 7,260K Nhôm (Al) ở nhiệt độ T = 1,140K 10.2 MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG CHUYỂN PHA LOẠI I 10.2.1 Sự nóng chảy và sự đông đặc – Sự nóng chảy là quy trình vật chất chuyển từ pha rắn sang lỏng. Ví dụ: nước đá ở 00C (rắn) sang nước ở 00C (lỏng) – Sự đông đặc là quy trình vật chất chuyển từ pha lỏng sang pha rắn (ngược với quy trình nóng chảy). 10.2.1.1 Đặc điểm – Quá trình nóng chảy hoặc đông đặc chỉ trình làng khi có trao đổi nhiệt giữa hệ và khoảng chừng ngoài. – Ở một giá trị áp suất ngoài, chất rắn kết tinh có một nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc xác lập, nhiệt độ này được giữ không đổi trong suốt thời hạn vật nóng chảy hoặc đông đặc. – Trong cùng một Đk như nhau, chất rắn kết tinh nóng chảy và đông đặc ở cùng một nhiệt độ. Ví dụ : Fe có tnc = 15300C Cu có tnc = 10330C Vonfram có tnc = 33700C – Khi vật rắn nóng chảy hoặc đông đặc trọn vẹn thì nhiệt độ vật lại tiếp tục thay đổi. – Sự biến hóa thể tích riêng: thường thì khi nóng chảy thể tích riêng vật rắn tăng, ngược lại khi đông đặc thể tích riêng giảm. Tuy vậy vẫn đang còn một số trong những truờng hợp – Trang 154 – thể tích riêng giảm khi nóng chảy và tăng khi đông đặc, người ta nhận định rằng số chất loại nầy có pha rắn “rỗng” hơn pha lỏng. – Ảnh hưởng của áp suất ngoài: khi áp suất ngoài tăng, nhiệt độ nóng chảy tnc tăng, điều nầy được lý giải là: trong Đk áp suất lớn, sự nở thể tích của vật nóng chảy bị cản trở nhiều hơn thế nữa làm mạng tinh thể khó bị phá vỡ hơn. 10.2.1.2 Giải thích + Quá trình nóng chảy: vật rắn kết tinh khi nhận nhiệt thì động năng hoạt động giải trí và sinh hoạt nhiệt và thế năng của những hạt cấu thành đều tăng làm những hạt tách xa nhau hơn. – Khi nhiệt độ vật đạt t = tnc động năng hoạt động giải trí và sinh hoạt nhiệt của những hạt đủ lớn, biên độ giao động nhiệt lớn làm link phân tử bị phá vỡ, cấu trúc tinh thể bị phá vơ,î quy trình nóng chảy khởi đầu nhiệt độ tnc gọi là nhiệt độ nóng chảy. Trong khi nóng chảy nhiệt độ của hệ giữ không đổi, phần tích điện phục vụ nhu yếu được giữ ở dạng nội năng ứng với việc tăng thêm của thế năng những hạt; nếu tính cho một cty chức năng khối lượng thì nhiệt lượng tương ứng gọi là nhiệt nóng chảy riêng L (hoặc ẩn nhiệt). – Khi toàn bộ trật tự của tinh thể trọn vẹn bị phá vỡ, vật bị nóng chảy trọn vẹn, quy trình nóng chảy kết thúc. – Nhiệt độ nóng chảy tnc và ẩn nhiệt L là những đại lượng đặc trưng cho vật rắn tinh thể. Ví dụ : Nước đá có L = 80 kcal/kg Sắt có L = 66 kcal/kg Chì có L = 6,3 kcal/kg + Quá trình đông đặc: (Còn gọi là qúa trình kết tinh) là quy trình ngược với quy trình nóng chảy. Ở cùng một Đk, nhiệt độ đông đặc tđđ của hệ đúng bằng nhiệt độ nóng chảy tnc. Tuy vậy thực tiễn đã cho toàn bộ chúng ta biết trong quy trình đông đặc thường xẩy ra một sự chậm trễ nào đó, tức là lúc nhiệt độ hệ đã giảm đến giá trị t = tđđ mà chất lỏng vẫn chưa đông đặc, hiện tượng kỳ lạ được gọi là “sự chậm đông”; để vô hiệu chỉ việc thêm vào chất lỏng một vài mẫu tinh thể nhỏ thì quy trình đông đặc sẽ trình làng ngay. 10.2.2 Sự hóa hơi và sự ngưng tụ + Sự hóa hơi: Quá trình vật chất chuyển từ pha lỏng sang pha hơi (khí) được gọi là yếu tố hóa hơi. Sự hóa hơi thường trình làng ở cả 2 dạng: bay hơi và sôi. – Bay hơi là yếu tố hóa hơi xẩy ra từ mặt thoáng chất lỏng và ở nhiệt độ bất kỳ. – Sôi là quy trình hóa hơi mạnh bằng sự tạo thành những bọt hơi (khí) trong tâm chất lỏng, những bọt hơi nầy hoạt động giải trí và sinh hoạt về phía mặt thoáng và thoát thoát khỏi khối chất lỏng qua mặt thoáng. – Trang 155 – Ví dụ : Nước bay hơi và nước sôi là hai hiện tượng kỳ lạ rất khác nhau. + Sự ngưng tụ: là qúa trình ngược với qúa trình bay hơi, vật chất chuyển từ pha hơi sang pha lỏng; hơi ở mặt ngoài của khối chất lỏng trọn vẹn có thể ngưng tụ trở lại thành lỏng. Hơi ngưng tụ tỏa ra một nhiệt lượng đúng bằng nhiệt lượng đã nhận được trong quy trình bay hơi. 10.2.2.1 Đặc điểm – Khi nhiệt độ tăng, vận tốc bay hơi tăng. – Tốc độ bay hơi tùy từng Đk ngoài (gió tác động đến vận tốc bay hơi). – Nhiệt hóa hơi riêng r (nhiệt phục vụ nhu yếu để một cty chức năng khối lượng chất lỏng chuyển thành hơi) tùy từng nhiệt độ khối chất lỏng và áp suất ngoài tác dụng lên mặt phẳng chất lỏng. 10.2.2.2 Giải thích – Sự hóa hơi: ở một nhiệt độ nhất định T, những phân tử chất lỏng có động năng rất khác nhau. Ở lớp mặt ngoài của khối chất lỏng có những phân tử có động năng đủ lớn trọn vẹn có thể thắng được lực hút phân tử ở gần chúng và thóat thoát khỏi khối chất lỏng để thành hơi. trái lại. -Sự ngưng tụ: Hơi khi tiếp xúc với vật có nhiệt độ hấp hơn, động năng hoạt động giải trí và sinh hoạt nhiệt giảm khi đó tương tác phân tử trọn vẹn có thể link chúng lại thành lỏng. 10.2.2.3 Hơi bảo hòa Khi chất lỏng bay hơi trong một bình kín có nhiệt độ T, áp suất của pha hơi tăng đạt giá trị cực lớn pbh thì không tăng nữa khi đó ta có hơi bào hòa. pbh được gọi là áp suất hơi bảo hòa. Ở hơi bảo hòa; số phân tử từ thể lỏng sang thể hơi đúng bằng số phân tử thể hơi ngưng tụ thành lỏng, khi đó có sự cân đối động giữa thể lỏng và thể hơi. + Đặc điểm: . Ở nhiệt độ T áp suất hơi bảo hòa có một giá trị nhất định . Khi nhiệt độ tăng, áp suất hơi bão hòa tăng. . pbh không tùy từng thể tích hơi mà tùy từng như hình dạng của mặt thoáng (lỏng – hơi). 10.2.2.4 Sự sôi Sự sôi là quy trình bay hơi mạnh mẽ của chất lỏng bằng phương pháp tạo thành những bọt hơi trong tâm khối chất lỏng, những bọt hơi nầy thoát thoát khỏi mặt thoáng. Để chất lỏng sôi thì trong tâm khối chất lỏng phải có những bọt hơi. Điều kiện tồn tại bọt hơi là áp suất hơi và khí trong bọt phải cân riêng với áp suất lỏng bên phía ngoài. h H Hçnh 10 1 – Trang 156 – + Xét 1 bọt hơi ở độ sâu h so với mặt thoáng. -Áp suất bên trong bọt: pbh + p. ‘ (p. ‘: áp suất những khí khác hòa tan bên trong chất lỏng) -Áp suất bên phía ngoài : H + Rghαρ2+ [ H: áp suất khí quyển; ghρ: áp suất thủy tinh; Rα2:áp suất phụ gây bởi mặt cầu của bọt ] ⇒ pbh + p. ‘ = H + Rghαρ2+ Khi bọt hơi khá lớn Rα2 bé ; ghρ cũng bé (do h không lớn), và p.’ cũng bé nên trong khoảng chừng thời gian gần đúng pbh ≈ H; khi đó do lực đẩy Archimede bọt hơi bị đưa lên mặt thoáng và vỡ ra hình thành sự sôi. Từ đó : “Dưới áp suất ngoài xác lập H, một chất lỏng sôi ở nhiệt độ ts ứng với áp suất hơi bảo hòa của nó pbh bằng áp suất ngoài H”. 10.2.3 Sự thăng hoa và sự ngưng hoa – Các quy trình hóa hơi hoặc ngưng tụ trình làng giữa thể rắn và thể hơi được gọi là yếu tố thăng hoa và sự ngưng tụ. Ví dụ : Ở áp suất thường: băng phiến, iốt tinh thể ở thể rắn thuận tiện và đơn thuần và giản dị chuyển sang thể hơi. – Sự thăng hoa gây bởi những phân tử ở mặt ngoài của khối chất rắn có động năng đủ lớn thắng được những lực kéo lại (vượt được hố thế năng) và bứt thoát khỏi vật rắn tạo thành hơi. – Nhiệt thăng hoa là nhiệt lượng mà vật rắn hấp thụ để thăng hoa. Để thỏa bảo toàn tích điện: nhiệt thăng hoa bằng tổng nhiệt nóng chảy và nhiệt hóa hơi. – Sự ngưng hoa: qúa trình những phân tử hơi quay trở lại thể rắn. Quá trình nầy trình làng nếu không khí xung quanh vật rắn là kín. 10.3 ĐỒ THỊ TRẠNG THÁI CỦA NGUYÊN CHẤT, ĐIỂM BA 10.3.1 Mặt p..V.T của những chất Đối với cùng 1 chất thực bất kỳ, luôn có một hệ thức tiếp nối đuôi nhau giữa áp suất, thể tích và nhiệt độ, tức là có một phương trình trạng thái F (p.,V,T). – Trang 157 – Biu ca F theo p., V v T c gi l mt (p., V, T) ca cht ú: Mt ( p., V , T ) ca cht co li khi Mt ( p., V , T ) ca cht gin ụng c ( VD: CO2 ) ra khi ụng c ( VD: H2O ) Trờn mtỷ p..V.T ta nhn thy cú nhng vựng m cht ch mt pha duy nht, mt s vựng khỏc cựng tn ti hai pha cõn bng: rn -lng, rn – khớ, hoc lng – khớ. ng bc ba: nhng im trờn ng ny ng vi trng thỏi m c ba pha rn -lng- khớ cựng hin din. em chiu hai hỡnh trờn lờn mt phng p..T ta c 2 hỡnh sau: Kt qu cho thy : . ng bc ba khi c chiu thng lờn mt p. -T ta c im: im ba I. . ng IL : ng núng chy, biu th s ph thuc nhit núng chy hay ụng c ca cht theo ỏp sut, ng ny khụng cú gii hn trờn. . ng IK : ng húa hi (hay ng sụi) biu th s ph thuc ca ỏp sut hi bo hũa theo nhit . Cỏc im trờn ng IK biu th cỏc trng thỏi cõn bng ng gia cht lng v hi bo hũa ca nú. V (a) V T khờ loớng d e tồùi haỷn a b hồi rừn rừn khờ c K .bỏỷc3 P T loớng rừn hồi .bỏỷc 3 Rừn khờ K P (b) Hỗnh 10 2 Hỗnh 10 3 N Q. khờ E ióứm 3 loớng T TK Rừn Rk Rl lk F II III I M P PK P R L I (a) P loớng K khờ R I II III Rừn Rl Rk lk T L ióứm 3 I (b) Hỗnh 10.4 Hỗnh 10.5 – Trang 158 – Về phía trên, đường hóa hơi được kết thúc ở điểm tới hạn K, trên nhiệt độ tới hạn TK khí không hóa lỏng. Về phía dưới, đường hóa hơi được kết thúc ở điểm ba I là giao điểm của đường nóng chảy với đường hóa hơi. Tại I cùng tồn tại cân đối giữa 3 pha: rắn , lỏng, và hơi bảo hòa. . Đường IR : đường thăng hoa, là tập hợp những trạng thái cân đối giữa thể rắn và hơi bảo hòa của nó; đường nầy có số lượng giới hạn trên là yếu tố ba I và số lượng giới hạn dưới là không độ tuyệt đối. Lưu ý : Khi đem chiếu trực diện mặt p..V.T của CO2 lên mặt (p..V) ta được họ đường đẳng nhiệt Angdriu (đã khảo sát trong chương khí thực). 10.3.2 Điểm ba Đối với những chất rất khác nhau, áp suất và nhiệt độ của điểm ba pI, TI là rất khác nhau. + Ví dụ : CO2 có TI = 216,50K pI = 5,11atm H2O có TI = 273,160K pI = 6.10-3 atm Trên giản đồ pha ta thấy rằng: 1 vật rắn ở áp suất p. < pI nếu đun nóng, nó không nóng chảy mà chuyển sang hơi (thăng hoa). + Ví dụ: so với CO2 có pI = 5,11atm nên nếu bị nung nóng ở áp suất thường 1atm thì bị bốc hơi. 10.3.3 Các miền trên đồ thị trạng thái (giản đồ pha) Các đường biến hóa trạng thái chia mặt (p.,T) thành 3 miền: Miền I: miền khí. Miền II: miền lỏng. Miền III: miền rắn. Nếu vẽ những đường MN, PQ tuy nhiên tuy nhiên với trục hoành T thì những đường nầy biểu thị sự biến hóa trạng thái bằng những quy trình đẳng áp. – Đường MN nằm trên điểm ba biểu thị sự biến hóa đẳng áp từ rắn sang lỏng rồi sang khí. – Đường PQ nằm dưới điểm ba biểu thị sự biến hóa đẳng áp từ rắn sang khí (thăng hoa). – Đường EF tuy nhiên tuy nhiên với trục p. biểu thị sự biến hóa đẳng nhiệt, theo đường nầy thì khi nén đẳng nhiệt hệ chuyển từ khí sang lỏng. Đường nầy đó là đường đẳng nhiệt thực nghiệm đã được khảo sát ở chương khí thực. 10.4 PHƯƠNG TRÌNH CLAPEYRON – CLAUSIUS Phương trình Clapeyron – Clausius là phương trình cơ bản đặc trưng cho biến hóa pha loại I. Phương trình được xây dựng tổng quát bằng phương pháp thế nhiệt động. Ở đây (để đơn thuần và giản dị) ta dùng phương pháp quy trình để thiết lập. Tưởng tượng 1 quy trình Cacnô thuận nghịch mà tác nhân là một hệ 2 pha (pha lỏng và pha hơi bảo hòa) bị giam trong một xilanh có pittông (đóng) kín. – Trang 159 – Giả sử ban sơ nhiệt độ hệ là T và áp suất hơi bảo hòa ở nhiệt độ đó là p. (điểm A) – Quá trình AB: hệ giản đẳng nhiệt (cũng là quy trình đẳng áp) ở nhiệt độ T. Quá trình nầy làm cho một lượng chất lỏng khối lượng m đã hóa hơi ở áp suất bảo hòa p.. Nhiệt hệ nhận trong quy trình: Q1 = m.L (để đơn thuần và giản dị cho m = 1 cty chức năng khối luợng). ⇒ Q1 = L L : Nhiệt biến hóa pha Độ tăng thể tích riêng của hệ: ∆v = v’ – v v,v’ : thể tích riêng của chất ở thể lỏng và thể hơi – Quá trình BC: hệ giản đoạn nhiệt, nhiệt độ hạ dT, đồng thời áp suất giảm dp (trong quy trình nầy một lượng chất lỏng đã chuyển thành hơi nhưng rất bé nên trọn vẹn có thể bỏ qua). – Quá trình CD: nén đẳng nhiệt ở nhiệt độ T – dT; và cũng là quy trình đẳng áp ở áp suất hơi bảo hòa p. – dp. Quá trình nầy một lượng hơi bảo hòa được ngưng tụ thành lỏng và hệ tỏa cho nguồn lạnh (T – dT) một nhiệt lượng (bỏ qua lượng chất ngưng tụ). – Quá trình DA: nén đoạn nhiệt, nhiệt độ hệ tăng từ T – dT → T và áp suất tăng từ: p. – dpĠp. Hệ trở lại trạng thái đầu A. Công sinh ra trong quy trình bằng diện tích quy hoạnh s số lượng giới hạn bởi quy trình ABCD. Bỏ qua những sai lệch vô cùng bé ta trọn vẹn có thể coi diện tích quy hoạnh s này là một hình chữ nhật: A = Δv.dp = ()dpvv .’− Hiệu suất của quy trình: ηtn = 1QA = ()Ldpvv .’− Theo định lý Cácnô: ηtn = 1 – ()TdTTdTTTTTTTT=−−=−=12112 Từ đó ta được: ()Ldpvv .’− = TdT Vậy: ()vvTLdTdp−=’ (10.1) Phương trình được gọi là phương trình Clapeyron-Clausius; vận dụng được cho mọi tác nhân. Phương trình được thiết lập qua những quy trình hóa hơi nhưng trọn vẹn có thể vận dụng được cho những quy trình biến hóa trạng thái khác. A B C D v v’ T T+dT v P P P-dP Hçnh 10.6 – Trang 160 – + Do thể tích hơi to nhiều hơn thật nhiều so với thể tích lỏng nên v’ >> v ; nên công thức trọn vẹn có thể viết lại: ‘.vTLdTdp= Aïp dụng phương trình trạng thái khí lý tưởng cho hơi bảo hòa ở nhiệt độ T pv’ = RTmμ m = 1 đvkl ⇒ pv’ = pRTvRTμμ=⇒ ‘ Từ đó : 2..TpRLpRTTLdTdpμμ== hay: 2.TdTRLpdpμ= ⇒ ∫∫=2TdTRLpdpμ ⇒ lnp = -RTLeCCRTLμμ−=+ ‘.ln Kết quả là : p. = C’.eRTLμ− với C’: hằng số (10,2) + Nhận xét: – Các phương trình đã cho toàn bộ chúng ta biết áp suất hơi bảo hòa tùy từng nhiệt độ theo quy luật hàm eTa−. – Nhiệt độ chuyển pha và áp suất chuyển pha không thể có mức giá trị bằng không; vì khi đó hầu hết chất đều ở pha rắn. – Do v’ >> v phương trình Clapeyron-Clausius đã cho toàn bộ chúng ta biết khi nhiệt độ tăng (dT >0) áp suất hơi bảo hòa tăng (dp > 0). Phương trình Clapeyron-Clausius có ý nghĩa to lớn về mặt lý thuyết cũng như thực nghiệm, nó giúp xác lập nhiệt biến hóa pha L của những chất. 10.5 CHUYỂN PHA LOẠI II Ngoài những biến hóa pha loại I còn tồn tại những biến hóa pha mà Entrop S và thể tích riêng v của hệ không đổi khi hệ đổi từ pha nầy (i) sang pha khác (j). 10.5.1 Đặc điểm – Những biến hóa pha loại nầy có: T, p., G, S và v không thay đổi. Từ đó H, U và F cũng không thay đổi. – Các đại lượng như nhiệt dung riêng cp , thông số nén đẳng nhiệtĠ , thông số nở đẳng ápĠ biến hóa nhảy vọt ( do đạo hàm riêng bậc 2 của hàm Gibbs G biến thiên gián đoạn). Từ đó sự chuyển pha trình làng ngay tức thì trong toàn hệ ( pha mới xuất hiện rất đột ngột) chứ không từ từ như chuyển pha loại I. – Trang 161 – Những biến hóa pha dạng nầy được gọi là chuyễn pha loại II do Ehrenfest đưa ra lần thứ nhất. Phương trình Ehrenfest cho biến hóa pha loại II đã được thiết lập: ()()() ()()ifipfpTvccdTdpαα−−= (10.3) cp: nhiệt dung riêng đẳng áp. 10.5.2 Thí dụ về biến hóa pha loại II 10.5.2.1 Hiện tương siêu dẩn Thực nghiệm đã cho toàn bộ chúng ta biết rằng: khi hạ nhiệt độ thủy ngân đến nhiệt độ T = 4,220K thì thủy ngân trở nên dẫn điện rất tốt; điện trở của nó gần như thể bằng tránh việc không tồn tại tỏa nhiệt khi dẫn điện, hiện tượng kỳ lạ này được gọi là hiện tượng kỳ lạ siêu dẩn. – Một số sắt kẽm kim loại khác ví như: Đồng (Cu) chuyển sang siêu dẫn ở nhiệt độ T = 0,790K; Cadimi ở nhiệt độ T = 0,60K người ta đã phát hiện tính siêu dẫn ở nhiều sắt kẽm kim loại khác ( khoảng chừng vài chục sắt kẽm kim loại). 10.5.2.2 Hêli ở nhiệt độ thấp Thực nghiệm đã cho toàn bộ chúng ta biết rằng: hạ nhiệt độ khí Hêli (He) đến T1 = 4,220K thì khí He hóa lỏng (gọi là Hêli I ). Nếu tiếp tục hạ đến nhiệt độ T2 = 2,190K thì Hêli vẫn ở thể lỏng nhưng tính nhớt của nó đùng một cái biến mất, Hêli lỏng trọn vẹn có thể chảy qua những khe rất nhỏ ( cỡ 0,5mμ), đặc tính nầy được gọi là tính siêu chảy ( gọi là Hêli II ). Thực nghiệm đã và đang cho toàn bộ chúng ta biết Hêli II có tính dẫn nhiệt rất tốt ( gấp tỉ lần độ dẫn nhiệt của bạc). Nhiệt độ càng hạ thấp → 00K thì tính siêu chảy, dẫn nhiệt càng tăng. Nhưng Hêli II vẫn không đông đặc, nó vẫn ở pha lỏng, điều nầy rất khác với những chất lỏng khác. 10.6 CHUYỂN PHA TỚI HẠN (λ) Ngoài hai loại biến hóa pha ở trên còn tồn tại một loại biến hóa pha quan trọng được gọi là biến hóa pha tới hạn. Tại điểm tới hạn K, vật chất tồn tại ở thể Lỏng – Khí -Hơi. Thực nhiệm đã cho toàn bộ chúng ta biết: ở điểm tới hạn K sự chuyển từ pha lỏng sang pha hơi không kèm theo sự hấp thụ nhiệt và thể tích riêng của vật chất không trở thành thay đổi. Một hệ tiến hành biến hóa pha tới hạn có những điểm lưu ý chính sau: – T, p. và G không thay đổi. – S và v không thay đổi. – cp , α và Tχ vô hạn. CÁC THÍ DỤ – Trang 162 – Thí dụ 1: Ở 00C, áp suất của hơi nước bảo hòa trên nước đá là p. = 4,58mmHg. Nhiệt nóng chảy của nước đá ở 00C là L1= 80kcalo/kg. Nhiệt hóa hơi của nước ở 00C là L2= 596kcalo/kg. Tìm áp suất của hơi nước bảo hòa trên nước đá ở t = – 10C. Giải : Nhiệt biến hóa pha từ rắn sang hơi của nước đá ở 00C là: L = L1 + L2 = 596 + 80 = 676Kcal/kg Vận dụng công thức Clayeyron-Clausius: ()hrhTvLvvTLdTdp≈−= (vì vh >> vr) Với: vh và vr là thể tích riêng của hơi nước bão hòa và thể tích riêng của nước đá ở 00C. Xem hơi nước bão hòa ở 00C như thể khí lý tưởng, ta tính được vh theo phương trình Clapeyron-Medeleev. Ta có :pmRTVh.μ= ⇒ pRTmVvhh.1μ== với =μ18 kg/kmol ta có 2. …TRpdTLTRTpLdTvTdTLdphμμ=== ()()()mmHgdp 38,027310.31,8158,4.18,4.10.676.18233−=−= Từ đó ta tính được áp suất hơi nước bão hòa trên nước đá ở -10C là: ()mmHgdpppC2,438,058,401=−=+=− Thí dụ 2 : Xác định tỉ số của khối lượng riêng của không khí ẩm (nhiệt độ tương đối là f = 90%) và không khí khô ở áp suất p0 = 100kPa và ở nhiệt độ t = 270C. Biết rằng khối lượng riêng của hơi nước bão hòa ở nhiệt độ này là p0 = 0,027kg/m3. Khối lượng mol của không khí:molkg /029,01=μ và của nước molkg /018,02=μ. Giải : Khối lượng riêng của không khí khô ở nhiệt độ T là: 11010ρμμ==→=RTpVMRTMVp Ở Đk nhiệt độ tương đối là f thì khối lượng riêng của hơi nước là: f=0’ρρ RTpf220.’μρρ== – Trang 163 – ở đây p2 là áp suất riêng phần của hơi nước. Từ đó ta có: 202 μρRTfp = Vì áp suất của không khí ẩm p0 là được cộng từ áp suất riêng phần của hơi nước p2 và áp suất p1 của không khí khô: p0 = p1 + p2 ; p1 = p0 – p2 = 200 μρRTfp − Khối lượng riêng của không khí (không tồn tại hơi nước) ở áp suất riêng phần này là : 2010111 ”μρμμμρfRTpRTp−== Khối lượng riêng của không khí ẩm là: 021012.1”’ρμμμρρρfRTp⎟⎟⎠⎞⎜⎜⎝⎛−−=+= Tỉ số khối lượng riêng của không khí ẩm và không khí khô là: ()987,0 101102112≈−−=pRTfμμρμμρρ BÀI TẬP TỰ GIẢI CHƯƠNG X : SỰ CHUYỂN PHA Bài 10.1: Tìm thể tích riêng của hơi nước ở 1000C và áp suất thường nếu biết rằng ở áp suất 735,5 mmHg thì nhiệt độ sôi của nước là 99,10C. Nhiệt hóa hơicủa nước ở 1000C là 539 kcal/kg. ĐS: 1,7 m3/ kg Bài 10.2: Biết thể tích riêng ở 00C của nước đá là vr = 1,091cm3/g và của nước lỏng vi = 1cm3/g. Ẩn nhiệt nóng chảy của nước là Ll = 80cal/g. Muốn làm hạ nhiệt độ nóng chảy của nước đá xuống 10C thì phải tăng áp suất lên bao nhiêu ? ĐS: 134 atm Bài 10.3: Tính khối lượng hơi nước trong 1m3 không khí ở nhiệt độ 300C. Biết nhiệt độ tương đối của không khí là 75%. ĐS: 22,5.10- 3 kg Bài 10.4: Tính ẩn nhiệt hóa hơi L của nước ở 1000C bằng công thức Clapeyron. Biết: mmdTdp1,27= Hg/độ và hơi nước được định hình và nhận định như một khí lý tưởng có tỷ khối so với không khí là 85=d. Khối lượng riêng không khí ở Đk chuẩn là – Trang 164 – 0,001293g/cm3. Hệ số giãn nở của khí lý tưởng là 2731. Khối lượng riêng của thủy ngân ở 00C là 13,6 g/cm3. Áp suất cực lớn của hơi nước bão hòa ở 1000C là 760mmHg. Gia tốc trọng trường g = 9,8 m/s2. ĐS: 2,278.106 j/kg Bài 10.5: Trong khoảng chừng nhiệt độ t từ: 1000C → 2000C Áp suất cực lớn của hơi nước (tính ra kg/cm2 ) được xem gần đúng bằng công thức: 4100⎟⎠⎞⎜⎝⎛=tp. Tính ẩn nhiệt hóa hơi L của nước trong tầm nhiệt độ từ: 1000C tới 2000C. Cho rằng: thể tích riêng v1 của nước lỏng không đáng kể so với thể tích riêng vh của hơi nước và xem hơi nước bão hòa như khí lý tưởng. ĐS: 614 calo/gam Bài 10.6: Một xi lanh có đường kính 20cm, những thành của xi lanh cách nhiệt. Ở đáy xi lanh có chứa 0,5g nước ở thể lỏng và ở 00C. Ban đầu Pittông ở sát đáy xi lanh, ta kéo pittông lên rất cao 38cm, khi đó trong xi lanh chỉ từ một cục nước đá ở 00C. Hãy tính: a- Khối lượng của cục nước đá. b- Nhiệt nóng chảy của nước đá. Áp suất cực lớn của hơi nước ở 00C là 4,6mmHg, tỉ khối của hơi nước so với không khí là 85=d. Ẩn nhiệt bốc hơi của nước ở 00C là: L0 = 606cal/g. ĐS: 0,442g ; 80cal/g – Trang 165 – TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bùi Trọng Tuân – Vật lý phân tử và nhiệt học – NXB Giáo dục đào tạo 1999. 2. Đàm Trung Đồn – Nguyễn Trọng Phú – Vật lý phân tử và nhiệt học – NXB Giáo dục đào tạo 1993. 3. Vũ Thanh Khiết – Vật lý Thống kê – NXB Đại học Quốc gia Tp Hà Nội Thủ Đô 1997. 4. Phạm Quý Tư – Nhiệt động lực học – NXB Đại học Quốc gia Tp Hà Nội Thủ Đô 1998. 5. Lê Vân – Vật lý Phân tử và Nhiệt học. 6. Lương Duyên Bình (Chủ biên) – Vật lý đại cương tập I – NXB Giáo dục đào tạo 1999. 7. Vũ Thanh Khiết , Nguyễn Văn Ẩn, Hoàng Văn Tích – Bài tập Vật lý đại cương tập I – NXB Giáo dục đào tạo 2000. 8. Ngô Phú An, Nguyễn Xuân Chánh, Nguyễn Hữu Hồ – Nhiệt Động học – NXB Giáo dục đào tạo 2000. 9. Nguyễn Hữu Hồ , Lê Văn Nghĩa, Nguyễn Tung – Bài tập Vật lý đại cương tập I – NXB Đại học và TH chuyên nghiệp 1987. 10. Nguyễn Tư Bân – Nhiệt học – Đại học khoa học Sài gòn. – Trang 166 – MỤC LỤC Chương I: MỞ ĐẦU VÀ KHÁI NIỆM CƠ BẢN Trang: 1÷14 Chương II: NGUYÊN LÝ I NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC Trang: 15÷38 Chương III: THUYẾT ĐỘNG HỌC CHẤT KHÍ Trang: 39÷55 Chương IV: CÁC HIỆN TƯỢNG ĐỘNG HỌC TRONG CHẤT KHÍ Trang: 56÷71 Chương V: NGUYÊN LÝ II NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC Trang: 72÷89 Chương VI: PHƯƠNG PHÁP HÀM NHIỆT ĐỘNG và NGUYÊN LÝ III NHIỆT ĐÔNG LỰC HỌC Trang: 90÷101 Chương VII: KHÍ THỰC và HƠI Trang: 102÷115 Chương VIII: CHẤT LỎNG Trang: 116÷129 Chương IX: CHẤT RẮN Trang: 130÷142 Chương X: SỰ CHUYỂN PHA Trang: 143÷154 GIÁO TRÌNH: VẬT LÝ PHÂN TỬ VÀ NHIỆT HỌC CHƯƠNG 1 : MỞ ĐẦU VÀ CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN 1.1 Đối tượng và phương pháp nhiệt học 1.1.1 Đối tượng 1.1.2 Phương pháp 1.2 Hệ nhiệt động 1.2.1 Hệ nhiệt động 1.2.2 Hệ con 1.2.3 Khoảng ngoài 1.2.4 Hệ cô lập 1.2.5 Hệ cô lập một phần 1.3 Trạng thái một hệ nhiệt động 1.3.1 Thông số trạng thái 1.3.2 Phương trình trạng thái 1.3.2.1 Biểu diễn mặt p.-V-T 1.3.2.2 Biểu diễn mặt p.-V 1.4 Áp suất 1.4.1 Định nghĩa 1.4.2 Áp suất khí 1.5 Nhiệt độ 1.5.1 Nhiệt độ 1.5.2 Nguyên lý O của nhiệt động lực học 1.5.3 Nhiệt lượng 1.5.4 Điểm chuẩn, thang nhiệt độ 1.5.4.1 Điểm chuẩn 1.5.4.2 Thang nhiệt độ 1.5.4.3 Độ không tuyệt đối 1.6 Các loại nhiệt kế 1.6.1 Nhiệt kế khí 1.6.2 Nhiệt kế điện trỏ 1.6.3 Nhiệt kế lỏng 1.6.4 Nhiệt kế cặp nhiệt điện 1.6.5 Hỏa kế quang học 1.7 Các định luật thực nghiệm về chất khí 1.7.1 Định luật Bôi-Mariốt (Boyle-Mariotte) 1.7.2 Định luật Saclơ và Gay-Luyxăc 1.7.2.1 Định luật Saclơ (Charles) 1.7.2.2 Định luật Gay-Luyxăc (Gay-Lusac) 1.8 Khí lý tưởng 1.8.1 Định nghĩa 1.8.2 Phương trình trạng thái khí lý tưởng 1.8.3 Khối lượng riêng, thể tích riêng của khí lý tưởng 1.8.3.1 Khối lượng riêng 1.8.3.2 Thể tích riêng 1.8.4 Định luật Đantôn (Dalton) CHƯƠNG 2: NGUYÊN LÝ I NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC 2.1 Trạng thái cân đối và quy trình cân đối 2.1.1 Trạng thái cân đối 2.1.2 Quá trình cân đối 2.2 Nội năng hệ nhiệt động, công và nhiệt 2.2.1 Nội năng hệ nhiệt động 2.2.2 Công và nhiệt 2.2.2.1 Công 2.2.2.2 Nhiệt 2.2.2.3 Quan hệ công và nhiệt 2.3 Biểu thức công và nhiệt trong quy trình biến hóa cân đối 2.3.1 Biểu thức công 2.3.1.1 Công sinh ra bởi khối khí giãn nở 2.3.1.2 Trường hợp tổng quát 2.3.2 Biểu diễn công minh đồ thị 2.3.3 Biểu thức nhiệt trong quy trình cân đối 2.3.3.1 Nhiệt dung 2.3.3.2 Nhiệt dung riêng c (tỉ nhiệt) 2.3.4 Nhiệt biến hóa trạng thái (ẩn nhiệt) 2.4 Nguyên lý I nhiệt động lực học 2.4.1 Phát biểu nguyên tắc 2.4.2 Ýï nghĩa nguyên tắc I 2.4.3 Quan hệ giữa nhiệt dung Cp và CV 2.5 Ứng dụng nguyên tắc I để khảo sát một số trong những quy trình biến hóa cân đối 2.5.1 Quá trình đẳng tích 2.5.2 Quá trình đẳng áp 2.5.3 Quá trình đẳng nhiệt 2.5.4 Quá trình đoạn nhiệt 2.5.5 Quá trình đa biến 2.5.6 Chu trình 2.6 Các hiện tượng kỳ lạ truyền nhiệt 2.6.1 Sự dẫn nhiệt 2.6.1.1 Các khái niệm 2.6.1.2 Định luật Fourier về dẫn nhiệt 2.6.2 Truyền nhiệt bằng đối lưu 2.6.2.1 Cơ chế 2.6.2.2 Công thức Neuton 2.6.3 Truyền nhiệt bằng bức xạ 2.6.3.1 Bức xạ nhiệt 2.6.3.2 Cân bằng bức xạ nhiệt CHƯƠNG 3: THUYẾT ĐỘNG HỌC CHẤT KHÍ 3.1 Chuyển động nhiệt; số Avogadro 3.1.1 Mô hình cấu trúc phân tử của vật chất 3.1.2 Chuyển động Braonơ 3.2 Thuyết động học chất khí 3.3 Aïp suất và nhiệt độ theo thuyết động học phân tử 3.3.1 Aïp suất khí tác dụng lên thành bình 3.3.2 Nhiệt độ của khối khí 3.3.3 Một số hệ quả 3.3.3.1 Mật độ phân tử khí 3.3.3.2 Vận tốc căn quân phương 3.4 Nội năng khí lý tưởng 3.4.1 Định luật phân bổ đều tích điện theo bậc tự do 3.4.1.1 Bậc tự do 3.4.1.2 Định luật 3.4.2 Nội năng khí lý tưởng 3.5 Nhiệt dung riêng của khí lý tưởng 3.5.1 Nhiệt dung phân tử 3.5.2 So sánh kết quả với thực nghiệm 3.6 Phương pháp thống kê; Định luật phân bổ phân tử của Maxwell 3.6.1 Xác suất và giá trị trung bình 3.6.1.1 Xác suất 3.6.1.2 Giá trị trung bình 3.6.2 Mật độ xác suất 3.6.2.1 Mật độ xác suất 3.6.2.2 Các giá trị trung bình 3.6.2.3 Số phân tử theo hàm phân bổ 3.6.3 Định luật phân bổ phân tử theo vận tốc của Măcxoen 3.6.3.1 Định luật 3.6.3.2 Các vận tốc đặc trưng so với hoạt động giải trí và sinh hoạt của phân tử 3.6.3.3 Số phân tử có vận tốc trong tầm v v + dv 3.7 Định luật phân bổ phân tử theo thế năng của Bônzman 3.7.1 Công thức phong vũ biểu 3.7.2 Định luật phân bổ Bônzman CHƯƠNG 4: CÁC HIỆN TƯỢNG ĐỘNG HỌC TRONG CHẤT KHÍ 4.1. Quãng đường tự do trung bình của phân tử khí 4.1.1. Số va chạm trung bình 4.1.2. Công thức quãng đường tự do trung bình 4.2. Hiện tượng khuyếch tán 4.2.1. Xét theo quan điểm vĩ mô 4.2.2. Xét theo quan điểm vi mô 4.3. Hiện tượng dẫn nhiệt 4.3.1. Xét theo quan điểm vĩ mô 4.3.2. Xét theo quan điểm vi mô 4.4. Hiện tượng nội ma sát 4.4.1. Xét theo quan điểm vĩ mô 4.4.2. Xét theo quan điểm vi mô 4.5. Phương trình truyền, mối liên hệ giữa những thông số truyền 4.5.1. Phương trình truyền 4.5.2. Liên hệ giữa những thông số truyền 4.5.3. Tính gần đúng của những công thức tính thông số truyền. 4.6. Aïp suất thấp 4.6.1. Khái niệm khí hiếm 4.6.2. Hiện tượng nội ma sát và dẫn nhiệt của khí ở áp suất thấp 4.6.3. Cách tiến hành áp suất thấp 4.6.3.1. Bơm dầu 4.6.3.2. Bơm khuyết tán 4.6.4. Đo áp suất thấp 4.6.4.1. Aïp kế Măc-Lêốt 4.6.4.2. Aïp kế ion 4.6.4.3. Aïp kế nhiệt điện CHƯƠNG V: NGUYÊN LÝ II NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC 5.1. Những hạn chế của nguyên tắc I nhiệt động lực học 5.2. Quá trình thuận nghịch và quy trình không thuận nghịch 5.2.1. Quá trình thuận nghịch 5.2.2. Quá trình không thuận nghịch 5.3. Nguyên lý II nhiệt động lực học 5.3.1. Máy nhiệt 5.3.1.1. Động cơ nhiệt 5.3.1.2. Máy làm lạnh 5.3.2. Phát biểu nguyên tắc II nhiệt động lực học 5.3.2.1. Phát biểu của Tômxơn (Thomson) 5.3.2.2. Phát biểu của Claodiut (Clausius) 5.4. Chu trình Cácnô và định lý Cácnô 5.4.1. Chu trình Cácnô thuận nghịch 5.4.1.1. Chu trình Cácnô thuận 5.4.1.2. Chu trình Cácnô ngược 5.4.2. Định lý Cácnô 5.4.2.1. Phát biểu 5.4.2.2. Chứng minh 5.4.2.3. Các kết quả rút ra từ định lý Cácnô 5.5. Bất đẳng thức Clausius 5.6. Entropi, nguyên tắc tăng entropi 5.6.1. Entropi S 5.6.1.1. Định nghĩa 5.6.1.2. Tính chất của entropi 5.6.2. Nguyên lý tăng entropi so với quy trình không thuận nghịch 5.6.2.1. Bất đẳng thức Clausius ở dạng hàm entropi 5.6.2.2. Nguyên lý tăng entropi 5.6.3. Entropi của khí lý tưởng 5.6.3.1. Quá trình đoạn nhiệt 5.6.3.2. Quá trình đẳng nhiệt 5.6.3.3. Quá trình bất kỳ 5.6.4. Ýï nghĩa của entropi 5.7. Nhiệt giai nhiệt động lực CHƯƠNG VI: PHƯƠNG PHÁP HÀM NHIỆT ĐỘNG VÀ NGUYÊN LÝ III NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC 6.1. Các thông số nhiệt 6.1.1. Hệ số nở đẳng ápĠ 6.1.2. Hệ số nén đẳng nhiệtĠ 6.1.3. Hệ số tăng áp đẳng tíchĠ 6.1.4. Quan hệ giữa những thông số nhiệt 6.2. Sự phối hợp giữa hai nguyên tắc nhiệt động lực 6.3. Các hàm nhiệt động lực 6.3.1. Hàm nội năng U 6.3.2. Hàm Entanpy H(S,p.) 6.3.3. Hàm thế nhiệt động Gibbs G(T,p.) 6.3.4. Hàm tích điện tự do F(T,V) 6.3.5. Các điểm lưu ý chung 6.4. Thế hóa học, Đk cân đối nhiệt động 6.4.1. Thế hóa học 6.4.2. Điều kiện cân đối nhiệt động 6.5. Nguyên lý III nhiệt động lực 6.5.1. Nguyên lý III nhiệt động lực 6.5.2. Không thể đạt được độ không tuyệt đối CHƯƠNG VII: KHÍ THỰC 7.1. Tương tác phân tử 7.1.1. Lực tương tác phân tử 7.1.2. Thế năng tương tác phân tử 7.1.3. Quá trình va chạm giữa hai phân tử khí 7.2. Khí thực, phương trình Vandecvan (Vanderwaals) 7.2.1. Khí thực 7.2.2. Phương trình Vandecvan 7.2.2.1. Hiệu chỉnh về thể tích (cộng tích) 7.2.2.2. Hiệu chỉnh về áp suất (nội áp) 7.2.2.3. Phương trình Vandecvan 7.3. Đường đẳng nhiệt Vandecvan và đường đẳng nhiệt thực nghiệm Ăngdriu 7.3.1. Họ đường đẳng nhiệt Vandecvan 7.3.2. Họ đường đẳng nhiệt thực nghiệm Ăngdriu 7.3.3. Nhận xét 7.3.4. Trạng thái tới hạn 7.4. Nội năng khí thực, hiệu ứng Jun-Tômxơn 7.4.1. Nội năng khí thực 7.4.2. Hiệu ứng Jun-Tômxơn (Joule-Thomson) 7.4.3. Sự hóa lỏng của khí 7.4.3.1. Giảm nhiệt độ do tiếp xúc với hệ có nhiệt độ thấp hơn 7.4.3.2. Giảm nhiệt độ do giản khí đoạn nhiệt và sinh công 7.4.3.3. Giảm nhiệt độ bằng hiệu ứng Joule-Thomson dương CHƯƠNG VIII: CHẤT LỎNG 8.1. Tính chất chung và cấu trúc của chất lỏng 8.1.1. Tính chất chung 8.1.2. Chuyển động phân tử của chất lỏng 8.2. Các hiện tượng kỳ lạ mặt ngoài của chất lỏng 8.2.1. Aïp suất phân tử 8.2.1.1. Hình cầu tác dụng 8.2.1.2. Aïp suất phân tử 8.2.1.3. Đặc điểm 8.2.2. Năng lượng mặt ngoài 8.2.3. Lực căng mặt ngoài 8.2.3.1. Lực căng mặt ngoài 8.2.3.2. Thực nghiệm xác lập lực căng mặt ngoài 8.2.4. Một số hiện tượng kỳ lạ gây bởi lực căng mặt ngoài 8.2.4.1. Sự nhỏ giọt 8.2.4.2. Kim nổi trên mặt nước 8.2.4.3. Nước đổ trên tấm lưới 8.3. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt 8.3.1. Hiện tượng 8.3.2. Giải thích 8.4. Hiện tượng mao dẫn 8.4.1. Aïp suất phụ 8.4.2. Hiện tượng mao dẫn 8.4.2.1. Hiện tượng 8.4.2.2. Giải thích 8.4.2.3. Công thức tính độ chênh lệch giữa hai mực chất lỏng 8.5. Aïp suất thẩm thấu 8.5.1. Dung dịch loãng 8.5.2. Aïp suất thẩm thấu 8.5.3. Công thức Van-tơ-hốp (Van’t Hoff) CHƯƠNG IX: CHẤT RẮN KẾT TINH 9.1. Đại cương về chất rắn 9.1.1. Chất rắn kết tinh 9.1.1.1. Tinh thể 9.1.1.2. Tính dị vị trí hướng của tinh thể 9.1.1.3. Chất rắn đơn tinh thể 9.1.1.4. Chất rắn đa tinh thể 9.1.2. Chất rắn vô định hình 9.1.3. Tinh thể lỏng 9.2. Cấu trúc tinh thể 9.2.1. Những loại mạng tinh thể 9.2.1.1. Các đặc trưng chung của mạng tinh thể 9.2.1.2. Phân loại mạng tinh thể 9.2.2. Những mạng vật lý 9.2.2.1. Tinh thể ion 9.2.2.2. Tinh thể nguyên tử 9.2.2.3. Tinh thể sắt kẽm kim loại 9.2.2.4. Tinh thể phân tử 9.2.3. Các khuyết tật ở mạng tinh thể 9.2.3.1. Sai hỏng điểm 9.2.3.2. Lệch mạng 9.2.3.3. Sai hỏng mặt 9.2.4. Các lực link trong mạng tinh thể 9.2.4.1. Liên kết ion 9.2.4.2. Liên kết đồng hóa trị 9.2.4.3. Liên kết sắt kẽm kim loại 9.2.4.4. Liên kết phân tử 9.3. Chuyển động nhiệt trong tinh thể, nhiệt dung 9.3.1. Chuyển động nhiệt của phân tử chất rắn 9.3.1.1. Chuyển động nhiệt 9.3.1.2. Các đặc trưng của hoạt động giải trí và sinh hoạt nhiệt 9.3.2. Nhiệt dung của chất rắn 9.3.2.1. Ở nhiệt độ cao 9.3.2.2. Ở nhiệt độ thấp 9.3.3. Sự giãn nở vì nhiệt của chất rắn 9.3.3.1. Giãn nở dài 9.3.3.2. Giãn nở khối 9.3.3.3. Lực nở và lực co khi vật rắn chịu tác động nhiệt 9.3.4. Sự biến dạng của vật rắn tinh thể 9.3.4.1. Biến dạng kéo 9.3.4.2. Biến dạng cắt 9.3.4.3. Giải thích sự biến dạng theo cấu trúc mạng |