Dân ca quan họ phổ biến bao lâu Chi Tiết

Kinh Nghiệm Hướng dẫn Dân ca quan họ phổ cập bao lâu 2021

Heros đang tìm kiếm từ khóa Dân ca quan họ phổ cập bao lâu 2022-07-08 14:33:24 san sẻ Kinh Nghiệm Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách 2022.

Posted from Bắc Ninh, Việt Nam.

Nội dung chính

Dân ca Quan họ là gì?

Nguồn gốc dân ca Quan họ

Văn hóa Quan họ

Quan họ truyền thống cuội nguồn

Quan họ mới

Làn điệu

Trang phục

Video tương quan

Văn hóa Quan họ mang trong mình khối lượng bài hát dân ca đặc biệt quan trọng phong phú. Và hơn thế nữa, này còn là một cách ứng xử ý nhị đầy tinh xảo.

Dân ca Quan họ là gì?

Dân ca Quan họ là làn điệu dân ca phong phú số 1 của vùng Kinh Bắc xưa kia, Đồng bằng sông Hồng lúc bấy giờ. Trong số đó, Kinh Bắc trước gồm tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, một phần Lạng Sơn, Hưng Yên, Tp Hà Nội Thủ Đô.

Loại hình văn hóa truyền thống này tăng trưởng mạnh tại vùng giáp ranh giữa tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh. Dòng sông Cầu chảy qua khu vực này cũng rất được gọi với tên gọi thân thương, “dòng sông quan họ”.

Thay vì ghi chép sách sách vở, giai điệu Quan họ được lưu truyền và tăng trưởng từ đời này sang đời khác theo như hình thức truyền khẩu. Hát quan họ là hình thức hát đối đáp giữa “bọn nữ”. làng này với “bọn nam” làng khác. Cả hai bên cùng hát chung một giai điệu nhưng khác về lời ca, giọng điệu, trong số đó dân ca có 213 giọng, hơn 400 bài ca.

Tại kỳ họp lần thứ tư của UNESCO năm 2009, dân ca Quan hộ và ca trù đồng thời được công nhận là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt thay mặt của quả đât. Đây là vinh dự thứ 4 của Việt Nam Sau nhã nhạc cung đình Huế, không khí văn hóa truyền thống Cồng Chiêng Tây Nguyên.

Nguồn gốc dân ca Quan họ

Từ “Quan họ” thường được giải nghĩa bằng phương pháp tách từng từ “quan” và của “họ”. Điều này dẫn đến nhiều kiến giải rất khác nhau về “Quan họ”. Có người nhận định rằng di sản này bắt nguồn từ “âm nhạc cung đình”. Số khác lại kể về yếu tố tích một ông quan khi qua vùng Kinh Bắc đã biết thành tiếng hát của liền anh liền chị mê hoặc mà phải dừng bước (“họ”).

Tuy nhiên, xét tới cùng thì 2 cách này đều chưa xét tới những thành tố trong văn hóa truyền thống xã hội hóa học. Các điều cốt yếu gồm có hình thức sinh hoạt, diễn xướng, cách tổ chức triển khai, phương thức giao lưu, đối chữ dân gian.

Một quan điểm nữa là nghi lễ tôn giáo dân có tính phồn thực. Thuyết này gạt bỏ nguồn gốc âm nhạc cung đình hoặc diễn tiến từ hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống “chơi Quan họ” đến cung đình rồi trở lại dân gian.

Mặc khác, một số trong những người dân phân tích nguồn gốc dựa vào ngữ nghĩa làn điệu và không khí sinh hoạt. Theo đó, Quan họ bắt nguồn từ tập hợp những tình nhân quan họ vùng Kinh Bắc.

Đến tận ngày này hầu hết học giả vẫn chưa đống ý với đáp án nào. Nhưng lịch sử dân tộc bản địa vẫn phải tiếp tục vận hành Theo phong cách của nó. Ngay nay Quan họ không riêng gì có là lối hát đối đáp giữa “liền anh” và “liền chị” mà còn là một hình thức giao lưu giữa người màn biểu diễn với những người theo dõi.

Văn hóa Quan họ

Hiện list bảo tồn và tăng trưởng di sản văn hóa truyền thống bao đã thống kế 67 làng quan họ. Trong số đó, Bắc Giang có 23 làng, Bắc Ninh có 44 làng. Tuy nhiên, UNESCO ban sơ chỉ công nhận 49 làng Quan họ.

Các làng dân ca Quan họ Kinh Bắc nằm tại những huyện Yên Phong, Từ Sơn, Tiên Du thuộc Bắc Ninh và Việt Yên, Yên Dũng, Hiệp Hòa thuộc Bắc Giang. Hầu hết lớn những làng quan họ truyền thống cuội nguồn đều thờ thánh Tam Giang gắn với sông Cầu.

Chính điều này đã tạo ra môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống riêng không tương quan gì đến nhau với nhiều phong tục, tập quán riêng không tương quan gì đến nhau. Độc đáo nhất là tục kết bạn quan họ hay còn gọi tập quán “kết chạ” giữa những làng quan họ (tục kết bạn quan họ). Mỗi “bọn nữ” quan họ của một làng sẽ kết bạn với “bọn năm” của làng khác và ngược lại. Trai gái trong những “bọn” đã kết chạ thì không được kết hôn.

Ngoài ra, văn hoá quan thể hiện ở cách ứng xử khôn khéo, tế nhị, kín kẽ. Từ làn điệu mời nước đến mời trầu đều thể hiện tấm lòng hiếu quý khách, thân thiện của gia chủ. Đó cũng là cái tinh xảo của con người xứ Bắc Kỳ xưa.

Quan họ truyền thống cuội nguồn

Quan họ truyền thống cuội nguồn chỉ xuất hiện ở 67 làng Quan họ gốc xứ Kinh Bắc xưa. Hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống dân gian này còn có quy định khắt khe yên cầu liền anh, liền chị phải nằm lòng và tuân thủ. Do đó, người Kinh Bắc thích “chơi Quan họ” chứ không riêng gì có “hát Quan họ”.

Trong diễn xướng, dân ca Quan họ truyền thống cuội nguồn không dùng nhạc đệm, đa phần hát đôi vào liên hoan xuân thu nhị kỳ. Hình thức đôi liền anh đối đáp với đôi liền chị gọi là hát hội, hát canh. trái lại, hình thức hát nhóm liền anh đối đáp lại nhóm liền chị gọi là hát chúc, hát mừng hay hát thờ.

Bên cạnh đó, “chơi Quan họ” truyền thống cuội nguồn không tồn tại người theo dõi. Người trình diễn khi này cũng đóng vai trò là người thưởng thức. Nhiều bài quan họ thuở trước như Mời nước mời trầu, Cây trúc xinh, Xe chỉ luồn kim vẫn được những liền anh, liền chị sử dụng thường xuyên.

Quan họ mới

Quan họ mới hay “hát Quan họ lời mới” là hình thức màn biểu diễn đa phần trên sân khấu hoặc những khu vực sinh hoạt xã hội khác. Hình thức này trọn vẹn có thể trình làng hằng ngày trong năm và ở bất kỳ đâu. Các băng đĩa, video ngày này đều thuộc Quan họ mới với lời cải biên.

Mô hình luôn cần tới khán thính giả và gửi gắm tình cảm cho họ nên đôi lúc không cần bên đối đáp để màn biểu diễn. Đối tượng nghe không riêng gì có số lượng giới hạn trong làng xã mà vươn ra tầm toàn thế giới. Kịch bản trọn vẹn có thể theo nội dung có trước hoặc tùy cảm hứng sáng tạo của người diễn xướng.

So với Quan họ truyền thống cuội nguồn, hình thức màn biểu diễn này phong phú hơn như hát đơn, hát đôi, tốp ca,.. Vấn đề cải biên của dân ca Quan họ mới được phân phân thành có ý thức và không tồn tại ý thức.

Trong số đó, dạng có ý thức được tiến hành bài bàn thay đổi pử cả nhạc và lời so với bài gốc truyền thống cuội nguồn. Loại cải biên có ý thức thực tiễn không nhiều nếu không thích nói là rất ít. Đa phần bài hát quan họ có nhạc đệm đều thuộc cải biên không tồn tại ý thức.

Nhiều bài quan họ với lời mới phổ cập đến mức nhiều người nhầm tưởng là bài truyền thống cuội nguồn. Chẳng hạn, bài”Sông Cầu nước chảy lơ thơ” cải biên từ “Nhất quế nhị lan”. Điều tạo ra sức Viral mạnh mẽ và tự tin của Quan họ mới đó là hoạt động giải trí và sinh hoạt tiếp thị văn hóa truyền thống quan họ trên diện rộng.

Làn điệu

Quan họ là thể loại dân ca phong phú số 1 kho tàng dân gian Việt. Lượng bài hát quan họ được ký âm lúc bấy giờ là trên 300. Tại Sở Văn hóa tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh, kho băng ghi âm lên tới hàng nghìn bài truyền thống cuội nguồn đang rất được tàng trữ.

Một số làn điệu cổ trọn vẹn có thể kể tới như Cây gạo, Giã bạn, Tình tang, Lên núi, Xuống sông, Gió mát trăng thanh,…Tất cả đều toát lên vẻ đẹp hiện hữu lâu lăm tại quê nhà Kinh Bắc.

Cách hát

Nhìn chung Quan họ đa phần hát đôi. Khi một đôi đang hát thì bên bạn cũng đang sẵn sàng vế đối. Chính vì vậy hát dân ca Quan họ là loại hát đối đáp, hát giao duyên. Những người hát Quan họ thường được gọi là liền anh, liền chị.

Cấu trúc mỗi điệu hát được tạo ra trong lễ kết nghĩa. Lễ khởi đầu từ lời thăm hỏi động viên hoặc hứa hẹn. Sau đó, họ lại gặp tiếp ở bên nam, đôi lúc thâu đêm.

Tùy vào cữ giọng, âm sắc mà người ta xếp thành những cặp như anh Cả với chị Cả, anh Hai với chị Hai,… Lời ca đa phần về tình yêu đôi lứa nhưng quan hệ của mình lại rất trong sáng, bình đẳng. Thời gian kết nghĩa từng cặp trọn vẹn có thể nhiều đời hoặc một vài năm.

Theo văn hóa truyền thống Quan họ, nghệ nhân cần tiến hành lão luyện 4 yếu tố “vang, rền, nền, nẩy” và thuộc nhiều bài, nhiều giọng điệu. Không chỉ giỏi thực hành thực tế, họ còn là một bậc bậc thầy trong việc sáng tạo, lưu giữ và truyền lại vốn quý cho thế hệ sao.

Trang phục

Trang phục là yếu tố quan trọng tô thêm nét đặc trưng của văn hóa truyền thống chơi dân ca Quan họ. Quần áo mỗi bên đều phải có đặc trưng riêng. Khi hát ngoài trời, nam sẽ che ô, nữ đội nón thúng quai thao. Phụ kiện này phần nào đem tới sự dễ chịu và tự do phần nào thêm vẻ duyên dáng.

Liền anh thường mặc khăn xếp, áo the, quần sớ. Áo dài 5 thân của liền anh cổ dựng, có lá sen, viền tà, dài qua đầu gối. Bên trong mặc 1-2 áo cánh rồi đến 2 áo dài.

Riêng áo dài thường là màu đen với chất lượng, the, giàu hơn thì may đoạn. Loại áo phủ ngoài gấp đôi với phần ngoài may kiểu phổ thông, phần trong làm từ lụa mỏng dính màu xanh hoặc vàng. Mẫu này là áo kép.

Bên cạnh đó, liền anh sử dụng quần dài trắng, ống rộng tới mặt thành viên với thắt sống lưng nhỏ. Quần thường may từ diềm bâu, trúc bâu, phin hay lụa phì nhiêu gà. Có thắt sống lưng nhỏ để thắt chặt cạp quần.

Xưa kia, đàn ông chuộng dùng làm búi tó từ khăn nhiễu. Sau này, liền anh này hay dùng khăn xếp do cắt tóc ngắn, rẽ ngôi. Nhiều đàn ông cũng dùng thêm nón chóp hoặc ô đen. Ngoài ra, khăn tay, lược gài ở vàng khăn, thắt sống lưng hay đút ở túi trong sẽ là phụ kiện sang quý năm xưa.

Trang phục những liền chị có phần phức tạp hơn với áo mớ ba, mớ bảy, áo tứ thân. Đi kèm với áo là yếm đào, thắt sống lưng, khuyên vàng, xà tích, khăn mỏ quạ, nón thúng quai thao.

Áo mớ ba mớ bảy thực ra là mặc ba áo dài hoặc bảy áo dài lồng với nhau, trong mớ ba là phổ cập nhất. Chất liệu may áo tốt nhất là the, lụa. Áo dài ngoài màu màu nền nã hơn như nâu già, nâu nhạt, đen, cánh gián. trái lại, áo trong chuộng màu rực như cánh sen, hoa hiên, hồ thuỷ, vàng chanh,…

Trong cùng những liền chị mặc yếm lụa truội nhuộm. Người trung niên thường mặc yếm xẻ, thanh nữ mặc yếm cổ viền.

Bên ngoài yếm là áo cánh white color, vàng và ngà. Cách phối màu áo dài năm thân tương tự như trang phục nam nhưng màu rực rỡ hơn. Áo năm thân nữ có cài khuy rất khác với tứ thân thắt hai vạt trước.

Tiếp đến là giải yếm buông xuống và giải yếm thắt eo, thắt múi to phía trước cùng bao nhỏ dùng thắt chặt cạp váy. Tương tự màu yếm, thắt sống lưng chuộng lụa nhuộm màu sáng. Trong số đó, bao của liền chị xưa thường dùng sồi se nhuộm đen. Túi đựng tiền được trang trí tua bện ở hai đầu, cỡ rộng.

Thêm vào đó, liền chị thường đi dép da trâu làm thủ công. Trên mặt dép có vòng tròn da để tiện xỏ ngón hai. Mũi dép cứng uốn cong khéo che đầu ngón chân.