a) Đặc điểm môn học
Trong chương trình giáo dục cấp trung học phổ thông, Sinh học là môn học được lựa chọn theo thị hiếu và kim chỉ nan nghề nghiệp của học viên.
Sinh học được xây dựng, tăng trưởng trên nền tảng những thành tựu của nhiều khoa học như: Hoá học, Vật lý, Toán học, Y – Dược học,… Vì vậy, bản thân nội dung Sinh học đã tích hợp những nghành khoa học đó; đồng thời sự tiến bộ về những thành tựu đạt được của những khoa học đó thúc đẩy sự tăng trưởng của Sinh học và ngược lại.
Sinh học là khoa học thực nghiệm, vì vậy thực hành thực tế trong phòng thí nghiệm, phòng học bộ môn, ngoài thực địa là phương pháp, hình thức dạy học cơ bản của môn Sinh học.
Sinh học đã vượt qua quá trình mô tả chuyển sang quá trình thực nghiệm dựa vào những nguyên tắc sinh học cơ bản và hệ quả tất yếu là khoảng chừng cách giữa kiến thức và kỹ năng lý thuyết cơ bản với công nghệ tiên tiến và phát triển ứng dụng ngày càng tinh giảm. Đặc điểm này yên cầu việc dạy học của chương trình môn Sinh học phải tinh giản những nội dung có tính mô tả để tổ chức triển khai cho học viên tìm tòi, nhận thức những kiến thức và kỹ năng sinh học có tínhnguyên lý, cơ sở cho quy trình công nghệ tiên tiến và phát triển ứng dụng sinh học tân tiến.
b) Quan điểm xây dựng chương trình
Chương trình môn Sinh học được xây dựng theo những kim chỉ nan sau: (i) Kế thừa ưu điểm của chương trình môn Sinh học hiện hành, đồng thời tiếp thu những thành tự Sinh học và kinh nghiệm tay nghề xây dựng chương trình môn học của một số trong những nước có nền giáo dục tiên tiến và phát triển; (ii) Đề cao tính thực tiễn, thực hành thực tế, phối hợp học trên lớp với hoạt động giải trí và sinh hoạt ngoại khoá trong môi trường tự nhiên tự nhiên và xã hội; (iii) Coi trọng giáo dục kim chỉ nan nghề nghiệp, giúp học viên thấy được Sinh học vừa thân thiện, thiết thực với môi trường sống đời thường con người, vừa là nghành hứa hẹn nhiều thành tựu về lý thuyết và công nghệ tiên tiến và phát triển tân tiến.
c) Mục tiêu chương trình
Môn Sinh học góp thêm phần hình thành và tăng trưởng ở học viên những phẩm chất đa phần, kĩ năng chung cốt lõi và kĩ năng trình độ. Năng lực tìm hiểu tự nhiên thể hiện ở những kĩ năng thành phần mà môn Sinh học có ưu thế hình thành, tăng trưởng ở học viên, như: kĩ năng nhận thức kiến thức và kỹ năng sinh học, kĩ năng tìm tòi, mày mò toàn thế giới sống và kĩ năng vận dụng kiến thức và kỹ năng sinh học vào thực tiễn. Chương trình môn Sinh học giúp học viên tiếp tục tìm hiểu những khái niệm, quy luật sinh học làm cơ sở khoa học cho việc ứng dụng tiến bộ sinh học, nhất là tiến bộ của công nghệ tiên tiến và phát triển sinh học vào thực tiễn đời sống, từ đó kim chỉ nan được ngành nghề để tiếp tục học và tăng trưởng sau trung học phổ thông.
d) Yêu cầu cần đạt về phẩm chất và kĩ năng
– Yêu cầu cần đạt về phẩm chất: Môn Sinh học giáo dục cho học viên tình yêu vạn vật thiên nhiên; niềm tự hào về yếu tố phong phú chủng loại và phong phú của tài nguyên sinh vật Việt Nam, đồng thời giáo dục những em trách nhiệm công dân trong việc giữ gìn, phát huy và bảo tồn sự phong phú chủng loại, phong phú của tài nguyên sinh vật trên Trái Đất. Học sinh được giáo dục, rèn luyện những đức tính như chăm chỉ, trung thực trong học tập, trong tìm tòi, mày mò khoa học, thái độ và trách nhiệm đúng đắn trong bảo vệ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên, tăng trưởng bền vững và kiên cố vương quốc, toàn thế giới,… Tất cả những phẩm chất này được giáo dục Theo phong cách tích hợp xuyên thấu những chủ đề nội dung môn Sinh học.
– Yêu cầu cần đạt về kĩ năng:
+ Năng lực chung: Môn Sinh học có nhiều ưu thế hình thành và tăng trưởng những kĩ năng chung như kĩ năng tự chủ và tự học, kĩ năng tiếp xúc và hợp tác, kĩ năng xử lý và xử lý yếu tố và sáng tạo.
+ Năng lực môn học: Môn Sinh học hình thành và tăng trưởng cho học viên kĩ năng tìm hiểu tự nhiên, với biểu lộ là những kĩ năng sinh học, gồm:
(i) Năng lực nhận thức kiến thức và kỹ năng sinh học: Trình bày, lý giải và vận dụng được những kiến thức và kỹ năng sinh học cốt lõi về những đối tượng người tiêu dùng, sự kiện, khái niệm và những quy trình sinh học; những thuộc tính cơ bản về những Lever tổ chức triển khai sống từ phân tử, tế bào, khung hình, quần thể, quần xã – hệ sinh thái xanh, sinh quyển. Từ nội dung kiến thức và kỹ năng sinh học về những Lever tổ chức triển khai sống, khái quát được những đặc tính chung của toàn thế giới sống là trao đổi chất và chuyển hoá tích điện; sinh trưởng và tăng trưởng; cảm ứng; sinh sản; di truyền, biến dị và tiến hoá.
(ii) Năng lực tìm tòi và mày mò toàn thế giới sống: Tìm tòi, mày mò những hiện tượng kỳ lạ trong tự nhiên và trong đời sống tương quan đến sinh học, gồm có đề xuất kiến nghị yếu tố; đặt vướng mắc cho yếu tố tìm tòi, mày mò; đưa ra phán đoán, xây dựng giả thuyết; lập kế hoạch tiến hành; tiến hành kế hoạch; viết, trình diễn văn bản báo cáo giải trình và thảo luận; đề xuất kiến nghị những giải pháp xử lý và xử lý yếu tố trong những trường hợp học tập, quyết định hành động;…
(iii) Năng lực vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn: Giải thích những hiện tượng kỳ lạ thường gặp trong tự nhiên và đời sống hằng ngày tương quan đến sinh học; lý giải, bước tiên phong nhận định, phản biện một số trong những ứng dụng tiến bộ sinh học nổi trội trong đời sống.
Các kĩ năng trình độ trên được thể hiện theo những mức độ từ thấp lên rất cao gắn với những chủ đề sinh học từ lớp 10 đi học 12.
e) Nội dung giáo dục
Nội dung Chương trình môn Sinh học bao quát những Lever tổ chức triển khai sống gồm phân tử, tế bào, khung hình, quần thể, quần xã – hệ sinh thái xanh, sinh quyển. Mỗi Lever tổ chức triển khai sống gồm có cấu trúc, hiệu suất cao; quan hệ giữa cấu trúc, hiệu suất cao và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống. Từ kiến thức và kỹ năng về những Lever tổ chức triển khai sống khái quát những đặc tính chung của toàn thế giới sống là di truyền, biến dị và tiến hoá. Thông qua những chủ đề nội dung sinh học, trình diễn những thành tựu công nghệ tiên tiến và phát triển sinh học trong chăn nuôi, trồng trọt, xử lý ô nhiễm môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên, nông nghiệp và thực phẩm sạch; trong y – dược học.
Bên cạnh nội dung giáo dục cốt lõi, trong trong năm, những học viên có thiên hướng khoa học tự nhiên và công nghệ tiên tiến và phát triển được chọn học một số trong những chuyên đề.
Hệ thống những chuyên đề học tập môn Sinh học đa phần được tăng trưởng từ nội dung những chủ đề sinh học ứng với chương trình lớp 10, 11, 12. Các chuyên đề nhằm mục tiêu mở rộng, nâng cao kiến thức và kỹ năng, rèn luyện kỹ năng thực hành thực tế để trực tiếp kim chỉ nan, làm cơ sở cho những quy trình kỹ thuật, công nghệ tiên tiến và phát triển thuộc những ngành nghề tương quan đến sinh học. Các chuyên đề hướng tới những nghành của nền công nghiệp 4.0 như: công nghệ tiên tiến và phát triển sinh học trong nông nghiệp, y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên, tích điện tái tạo,… Các nghành công nghệ tiên tiến và phát triển đó ứng dụng Theo phong cách tích hợp những thành tựu không riêng gì có của sinh học mà còn của những khoa học liên ngành, trong số đó công nghệ tiên tiến và phát triển thông tin có vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng (giải thuật gene, map gene, liệu pháp gene,…).
g) Phương pháp giáo dục
Bên cạnh những phương pháp giáo dục tích cực vận dụng chung cho nhiều môn học, môn Sinh học ở trung học phổ thông vận dụng những phương pháp dạy học đặc trưng như sau: (i) Dạy học trải qua thực hành thực tế trong phòng thí nghiệm, ngoài thực địa; (ii) Dạy học trải qua nghiên cứu và phân tích khoa học bằng những bài tập trường hợp, những dự án bất Động sản khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích gắn với thực tiễn đời sống; (iii) Dạy học trải qua tham quan những cơ sở sản xuất nông nghiệp, những nhà máy sản xuất ứng dụng công nghệ tiên tiến và phát triển sinh học.
Các kỹ năng tiến trình chiếm tỷ trọng lớn trong chương trình Sinh học, trong số đó, quan sát, đặt vướng mắc với nêu giả thuyết; lập kế hoạch và tiến hành; xử lý và phân tích tài liệu; định hình và nhận định; trình diễn văn bản báo cáo giải trình là những kỹ năng cấu thành kĩ năng tìm tòi mày mò sự sống nên phải rèn luyện thường xuyên và có trọng số thích đáng trong định hình và nhận định kết quả học tập. Điều này yên cầu người soạn sách giáo khoa và giáo viên thiết kế những hoạt động giải trí và sinh hoạt nghiên cứu và phân tích, trong số đó phương pháp dạy học dự án bất Động sản khu công trình xây dựng, hoạt động giải trí và sinh hoạt trải nghiệm có vai trò quan trọng.
h) Đánh giá kết quả giáo dục
– Định hướng chung: Đánh giá kết quả giáo dục là định hình và nhận định mức độ đạt được yêu cầu cần đạt. Giáo viên cần phối hợp định hình và nhận định quy trình với định hình và nhận định tổng kết; định hình và nhận định định tính với định hình và nhận định định lượng, trong số đó định hình và nhận định định lượng phải nhờ vào định hình và nhận định định tính được phản hồi kịp thời, đúng chuẩn; phối hợp nhiều hình thức định hình và nhận định rất khác nhau bảo vệ bảo vệ an toàn định hình và nhận định toàn vẹn kĩ năng chung, kĩ năng đặc trưng môn học và phẩm chất.
– Một số hình thức đặc trưng kiểm tra, định hình và nhận định giáo dục Sinh học: Đánh giá bằng bài tập thực hành thực tế trong phòng thí nghiệm, ngoài thực địa (gồm có kỹ năng sử dụng những thí nghiệm thực và ảo; kỹ năng quan sát vật mẫu thật trong phòng thí nghiệm hoặc ngoài vạn vật thiên nhiên); định hình và nhận định bằng bài tập trường hợp, bài tiểu luận, đề tài nghiên cứu và phân tích, dự án bất Động sản khu công trình xây dựng vận dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tiễn; định hình và nhận định qua hoạt động giải trí và sinh hoạt tham quan những cơ sở sản xuất, marketing.
i) Định khuynh hướng về thiết bị dạy học
Mỗi trường học nên phải có phòng thực hành thực tế thí nghiệm và nhân viên cấp dưới dữ gìn và bảo vệ, hướng dẫn sử dụng phòng thực hành thực tế. Phấn đấu để sở hữu phòng bộ môn tân tiến, vườn thực nghiệm. Trong trường hợp chưa tồn tại Đk tiến hành yêu cầu trên, những trường nên phải có những thiết bị, phương tiện đi lại dạy học tối thiểu, như: tranh, ảnh, quy mô, vật mẫu thật, dụng cụ, vật tư, hoá chất, thiết bị kỹ thuật nghe nhìn, những loại máy móc. Bên cạnh đó, cũng cần được phối thích phù hợp với những cơ sở có thiết bị tân tiến để tạo Đk cho học viên học tập.
Quỳnh Trang
2. Chương trình giáo dục phổ thông được xây dựng trên cơ sở quan điểm của Đảng, Nhà nước về thay đổi cơ bản, toàn vẹn giáo dục và đào tạo và giảng dạy; thừa kế và tăng trưởng những ưu điểm của những chương trình giáo dục phổ thông đã có của Việt Nam, đồng thời tiếp thu thành tựu nghiên cứu và phân tích về khoa học giáo dục và kinh nghiệm tay nghề xây dựng chương trình theo mô hình tăng trưởng kĩ năng của những nền giáo dục tiên tiến và phát triển trên toàn thế giới; gắn với nhu yếu tăng trưởng của giang sơn, những tiến bộ của thời đại về khoa học – công nghệ tiên tiến và phát triển và xã hội; phù thích phù hợp với điểm lưu ý con người, văn hoá Việt Nam, những giá trị truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa và những giá trị chung của quả đât cũng như những sáng tạo độc lạ và kim chỉ nan tăng trưởng chung của UNESCO về giáo dục; tạo thời cơ bình đẳng về quyền được bảo vệ, chăm sóc, học tập và tăng trưởng, quyền được lắng nghe, tôn trọng và được tham gia của học viên; đặt nền tảng cho một xã hội nhân văn, tăng trưởng bền vững và kiên cố và phồn vinh.
3. Chương trình giáo dục phổ thông bảo vệ bảo vệ an toàn tăng trưởng phẩm chất và kĩ năng người học trải qua nội dung giáo dục với những kiến thức và kỹ năng, kĩ năng cơ bản, thiết thực, tân tiến; hài hoà đức, trí, thể, mĩ; chú trọng thực hành thực tế, vận dụng kiến thức và kỹ năng, kĩ năng đã học để xử lý và xử lý yếu tố trong học tập và đời sống; tích hợp cao ở những lớp học dưới, phân hoá dần ở những lớp học trên; trải qua những phương pháp, hình thức tổ chức triển khai giáo dục phát huy tính dữ thế chủ động và tiềm năng của mỗi học viên, những phương pháp định hình và nhận định phù thích phù hợp với tiềm năng giáo dục và phương pháp giáo dục để đạt được tiềm năng đó.
4. Chương trình giáo dục phổ thông bảo vệ bảo vệ an toàn liên kết ngặt nghèo giữa những lớp học, cấp học với nhau và liên thông với chương trình giáo dục mần nin thiếu nhi, chương trình giáo dục nghề nghiệp và chương trình giáo dục ĐH.
5. Chương trình giáo dục phổ thông được xây dựng theo phía mở, rõ ràng là:
5.1. Chương trình bảo vệ bảo vệ an toàn kim chỉ nan thống nhất và những nội dung giáo dục cốt lõi, bắt buộc so với học viên toàn quốc, đồng thời trao quyền dữ thế chủ động và trách nhiệm cho địa phương, nhà trường trong việc lựa chọn, bổ trợ update một số trong những nội dung giáo dục và triển khai kế hoạch giáo dục phù thích phù hợp với đối tượng người tiêu dùng giáo dục và Đk của địa phương, của nhà trường, góp thêm phần bảo vệ bảo vệ an toàn liên kết hoạt động giải trí và sinh hoạt của nhà trường với mái ấm gia đình, cơ quan ban ngành và xã hội.
5.2. Chương trình chỉ quy định những nguyên tắc, kim chỉ nan chung về yêu cầu cần đạt về phẩm chất và kĩ năng của học viên, nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và việc định hình và nhận định kết quả giáo dục, không quy định quá rõ ràng, để tạo Đk cho tác giả sách giáo khoa và giáo viên phát huy tính dữ thế chủ động, sáng tạo trong tiến hành chương trình.
5.3. Chương trình bảo vệ bảo vệ an toàn tính ổn định và kĩ năng tăng trưởng trong quy trình tiến hành cho phù thích phù hợp với tiến bộ khoa học- công nghệ tiên tiến và phát triển và yêu cầu của thực tiễn./.
BBT
(Nguồn: Trích tài liệu của Bộ Giáo dục đào tạo và Đào tạo tập huấn cho cán bộ quản trị và vận hành sở/phòng giáo dục và đào tạo và giảng dạy tiến hành Chương trình Giáo dục đào tạo phổ thông 2018)
|
